Arsa ve tarla satışları, son aylarda konut satışlarına fark attı. Bunun birkaç temel nedeni var. İnsanlar, arsa ve tarlaya yöneldiğinde yaptıkları çok önemli bir yanlışı paylaşmak istiyorum. Emlakçıya asla söylememeniz gereken sözü altını çizerek anlatacağım.
Önce insanlar niçin arsa ve araziye konuttan daha çok yönelir oldu buna ilişkin bir iki not paylaşmama müsaade edin.
Arsa ve araziye talep patlaması, Covid-19 salgını döneminde başladı. Bahçeli evi olanlar, evinin önünde gezip dolaşırken, daire sahipleri dört duvar arasına sıkışıp kaldı. Evlerinde kendilerini hapiste gibi hissettiler.
Toprağa sahip olmanın öteki nedeni, konut fiyatlarının 2021’den itibaren çok hızlı yükselmeye başlamasıyla toplumun çok büyük kısmı için ulaşılmaz hale gelmiş olmasından kaynaklandı. Yaptığı tasarrufla ev alamayan insanlar, “Hiç olmazsa bir karış toprağımız olsun” yaklaşımıyla daha uygun buldukları arsa ve araziye yöneldiler.
Toprağa talebi artıran bir diğer etken de 6 Şubat tarihinde yaşanan Kahramanmaraş merkezli deprem oldu. İnsanlar, çok katlı yapıların tehlikesini gördüklerinden kendilerini daha güvende hissedeceklerini düşündükleri “bağ evi”, “köy evi” ya da “küçük bir yer” kimi de “belki bir konteynır koyar başımı sokacak yerim olur” tarzı yapıları hayal etmeye başladı.
Bu üç temel nedenden dolayı arsa ve araziye yönelme hız kazandı. Kimileri köy köy gezip satılık yerler aradı, kimileri de gördükleri ilanlar üzerine emlakçıların kapısını çaldı ya da telefonu çaldırdı.
Emlakçı da muhatabının ne yapmak istediğini anlamak için sorular sormaya başladı.
- Ne kadar büyüklükte bir yer düşünüyorsunuz?
- Aldığınız yeri ne amaçla kullanacaksınız?
- Bütçeniz ne kadar?
Bunlar doğru ve net cevaplanması gereken sorular. Ancak çok masum gibi görünen bir soru var ki o soruya net cevap verirseniz vay halinize. O kritik soru ne mi?
- Ne kadar sürelik bir yatırım planınız var?
İşte dananın kuyruğunun koptuğu soru bu. Bu soruya eğer “4-5 yıl bir şey yapmayı düşünmüyorum” ya da “Alıp 5-10 yıl unutacağım” dedinizse vay halinize.
Eğer iş ahlakı olmayan bir emlakçı ile muhatapsanız ve yaptığı işi tek seferlik düşünen bir muhatabınız varsa gerçekten durumunuz çok vahim demektir.
Tanımladığım gibi bir emlakçıdan yer bakıyorsanız düşüncesi büyük bir ihtimalle şöyle olacak:
“Nasıl olsa 3-5 yılda buranın fiyatı birkaç kat artar. Bundan dolayı yüksek fiyatla satsam bile zarar etmez” deyip size en tepe rakamdan fiyatlandırmaya çalışacak.
“Peki doğru cevap nasıl olmalı?” derseniz onu da net bir şekilde paylaşayım:
- Hiç belli olmaz belki iki üç ay sonra satarım. Satacak olursam yine sana geleceğim. Sana satışta da komisyon vereceğimi unutma.
Bu öneri cevabını okuduğunuzda belki, “Birkaç ay içinde hem alırken hem satarken komisyon mu ödeyeceğim” diye aklınıza gelmiş olabilir.
Şunu unutmayın. “Satışı yine seninle yapacağım” sözü size ödeyeceğiniz çifte komisyondan çok daha fazlasını kazandırabilir.