Bir taşınmaz sahibinin, sahibi bulunduğu arsa ya da arazinin kamusal hizmet alanı olarak kullanılması amacıyla hakkından feragat etmesine “yola terk” deniyor. Daha çok imar çalışmalarında karşımıza çıkan yola terkin ayrıntıları hayli önemli.
Bir başka ifade ile yola terk, taşınmaz sahibinin, taşınmazın yanındaki veya yakınındaki kamusal bir alanı kullanma hakkından feragat etmesidir.
Belediyelerin imar çalışmaları sırasında, taşınmaz sahiplerinin bedel karşılığı ya da bedelsiz olarak, taşınmazın tamamını ya da belirli bir kısmını, imar planı çerçevesinde park, yeşil alan, oyun alanı gibi tesislerin kurulumu için kamu yararını gözeterek bırakmasına yola terk ya da kamuya terk adı veriliyor.
Yola terk; tapu kütüğünün müstakil bir sayfasında kayıtlı taşınmazın, ilgilisinin talebi üzerine (İmar Yasasının 15 ve 16’ncı maddeleri gereğince) bir kısmının bu parselden ayrılıp imar yoluna terk edilmesi ve terk edilen kısmın yüzölçümünün kütükten düşülmesi işlemine deniyor.
Yola terk işlemleri bedelsiz de olsa döner sermayeye tabidir. Tescilinde ise kayıtlı olduğu kütük sayfasının kapatılmasına gerek yoktur. Yola giden kısım, parselin kayıtlı yüzölçümünden düşülmekle yetinilir.
ÇALIŞMALARI HARİTA MÜHENDİSİ YÜRÜTÜYOR
Genelge gereğince yola terk işlemi; haritası ilgilisi tarafından serbest harita mühendisine yaptırılıp, kadastro müdürlüğünce de kontrol edilmesi gereken işlemlerdendir.
Buna göre parselinden yola terk yaptırmak isteyen ilgilinin terk işlemini gösterir şekilde haritasını, serbest harita mühendisine yaptırması gerekmektedir.
Yola terk işlemi; teknik yönü olması nedeniyle kadastro müdürlüklerini; tescili gerektirmesi nedeniyle de tapu müdürlüklerini ilgilendirmektedir.
Yapılan yola terk işleminin imar mevzuatına uygunluğu onaylattırılır. Onay mercii; işleme konu parsel belediye ve mücavir alan sınırları içinde ise belediye encümeni; mücavir alan dışında ise il özel idaresidir.
Bu onay sonrası hazırlanan yola terk dosyasının teknik kontrolünün yapılması için, yüklenici mühendis aracılığıyla, kadastro müdürlüğüne başvurulur.
YOLA TERK NEDEN YAPILIR?
Yola terk işlemi; imar planlarının uygulanması esnasında mal sahiplerinin gayrimenkullerinin tamamını ya da bir kısmını kamuya terk etmesidir.
Kamuya terk olarak da adlandırılan bu işlem, imar planları çerçevesinde park, yeşil alan, oyun alanı gibi tesislerin kurulumu için yapılır.
Ayrıca yola terk, bu alanların yanı sıra ibadet yerleri, otopark ya da meydanlar gibi kamu yararı gözetilerek ayrılmış yerleri de kapsar.
Mal sahipleri bu işlemi bir bedel karşılığı ya da bedelsiz olarak yapabilirler. İmar Kanunu’na göre imar planı olan yerlerde yola terk işlemleri yapılabilir.
Kadastro Müdürlüğü tarafından yapılan yola ya da kamuya terk işlemi teknik bir çalışmanın sonucudur.
Tescil zorunluluğu sebebiyle Tapu Sicil Müdürlükleri de bu konu dahilinde sorumludur.
BAŞVURUDA İSTENEN BELGELER
Yola terk işleminin tamamlanması için taşınmaz sahiplerinden bazı belgeler istenmektedir
İl özel idaresi ya da belediye encümeni tarafından onaylanmış bir yola terk kararı
Serbest harita mühendisi tarafından belirlenen parselin tapudan ayrıldığını gösteren tescil belgesi
Kadastro müdürlüğünün işlemin teknik uygunluğunu inceleyen bir tescil belgesidir
Taşınmaz sahipleri yola terk işlemini üç aşamada gerçekleştirebilmektedirler:
Öncelikle yola terk işlemi için taşınmaz sahiplerinin tapuda üzerlerine kayıtlı olan malın kamu yararına terk edilecek bölümünün parselden ayrılmasını sağlamaları ve harita mühendislerine yola terk işleminin detaylarını içeren bir harita hazırlatmaları gerekmektedir.
Daha sonra yola terk işleminin imar mevzuatına uygun şekilde çizildiğine dair haritanın, belediye encümeni ya da il özel idaresine onaylattırılması gerekmektedir.
Eğer taşınmaz mal belediye sınırları içerisinde ise onay belediye encümenine, belediye sınırları içerisinde değilse de il özel idaresine yaptırılmaktadır.
Onay sonrasında ise harita, kadastro müdürlüğüne gönderilip teknik incelemesinin yapılmasının ardından tapu müdürlüklerine gidilerek en sonunda tescil işlemi yapılmakta ve arazinin belirli bir bölümü artık yol yapımı için kamuya bağışlanmış olmaktadır.
