Bugünlerde şehir hayatının kalabalığından, stresinden uzaklaşmak isteyenler, köylerden arazi ya da arsa alıp ev yapma arayışındalar. Şehirdeki bir apartman dairesine göre daha ucuza mal edilen bu yöntem bazı zorlukları da bünyesinde taşıyor. Peki köy yerleşik alanı içinde kalan arsalarda ev inşa etmek isteyenler, nelere dikkat etmeli?
Köyde bir arsaya ev yapma koşulları arsanın “Köy Yerleşik Alanı” içerisinde veya dışarısında olmasına bağlı olarak farklılık gösteriyor. Köy ve mezraların toplu şekilde bulunduğu alanlarda mevcut yapılar arasında, en dışta kalan yapının dışından 100 metre (bu ölçü 2023’te 300 metreye çıkarıldı) geçirilmesi suretiyle çizilen çizgi ile köy ve mezraların yerleşik alanı tespit edilir.
Arsanın, köyün yerleşik alanı sınırları içerisinde olması durumunda sadece köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca yapılacak konut, tarım ve hayvancılık amaçlı yapılar, inşaat ve yapı kullanma iznine tabi tutulmuyor. Köy muhtarından alınacak, muhtarın imza ve mührü ile iki aza imzası taşıyan bir yapı izin belgesi inşaatınızı yasal hale getirmeye yetiyor.
Bunun bir şartı var. Yapının fen ve sağlık kurallarına uygun olması gerekiyor. Bu iznin alınması için de İl Özel İdare’ye mimari projenizle müracaat etmeniz gerekmektedir Köy Yerleşik Alanı olarak adlandırılan köy sınırları içindeki arsalarda ev yapmak aslında tarla sınıfındaki arazilere ev yapmaktan daha kolay diyebiliriz.
Köy muhtarı ve ihtiyar heyeti ile görüşülüp yapılacak yapının yeri, büyüklüğü ve konumu ile ilgili izin alınması bu iznin de Köy Karar Defterine işlenmesi gerekiyor. Köylere yapılacak yapıların mimari projesi olması şartı var.
BELEDİYELERDE ÜCRETSİZ HAZIR PROJELER VAR
Birçok belediye köylerde yapılacak yapılar için çok sayıda değişik mimari projeler hazırlatmış durumda. Ev yaptırmak isteyenlere bu projeleri ücretsiz olarak veriyorlar. Eğer farklı bir yapı yaptırmak istiyorsanız mimari projenizi hazırlatmanız ve İl Özel İdare’ye bu projeyi onaylatmanız gerekiyor.
Mevcut parseliniz üzerinde ev ve müştemilat yapıları bulunuyorsa bunlara ilave olarak başka binalar yapamazsınız. Yapabilmeniz için bu parselin ifraz edilmesi yani söz konusu parselin birden çok parsele bölünerek tapu kütüğüne kayıt edilmesi gerekecek.
YOLDAN, ARKADAN ÇEKME MESAFELERİ
Yapılacak yapının yoldan ve komşu parsellerden çekme mesafelerine ilişkin Köy İhtiyar Heyeti kararı olması gerekiyor. Köy ve mezarların yerleşik alanlarında 2 kat, (6.50 metreden) fazla katlı bina yapılamaz. Meyilden dolayı en fazla bir kat kazanılabilir. Kot farkı sadece bir kat size kazandırır.
Yapının kadastral (tapu üzerinde görünen) yoldan en az 5 metre, yan komşudan ise en az 3 metre çekmek suretiyle yapı yapması mümkündür. Eğer yeriniz hisseliyse köy yerleşik alanı içinde ev yapıyorsanız, kardeşleriniz veya hisse sahiplerinden yazılı izin almanız gerekiyor, bunu yerleşik alan içinde oluğu için köy ihtiyar heyeti huzurunda notere gitmeden yapabilirsiniz.
KÖYÜMÜN YERLEŞİK ALANI DIŞINA NASIL EV YAPILABİLİR
Plansız Alanlar İmar Yönetmenliği Resmî Gazetenin 02.11.1985 tarih ve 18916 sayılı nüshasında yayınlandı. Bu Yönetmelik gereğince köyde bir arsaya ev yapma koşulları arsanın “Köy Yerleşik Alanı” içerisinde veya dışarısında olmasına bağlı olarak farklılık gösteriyor.
Eğer ev yapacağınız arazi köy yerleşim sınırları dışındaysa ve ya siz o köy doğumlu değilseniz İnşaatın yapılması için bulunulan il ve ilçedeki özel idare müdürlüğüne başvurup inşaat ruhsatı almanız gerekmektedir. Ruhsat alabilmeniz için de aşağıdaki belgeler isteniyor. Hemen belirtelim ki bu belge sayısı ve içerikleri belediyelere göre değişiklik gösterebiliyor.
1-Dilekçe
2-Güncel Tapu Kaydı
3-Koordinatlı Aplikasyon Krokisi
4-Tapu Hisseli ise hissedarlardan Konut Yapılmasında Sakınca Yoktur Yazısı
5-Muhtarlıktan yapı yapılmasında sakınca yoktur yazısı
6-Nüfus Cüzdanı Fotokopisi
7-İkametgâh İlmühaberi
8- Mimari Proje İnşaat ruhsatı alabilmek için söz konusu arazinin kadastro yoluna en az 25 metrelik cephesi olması gerekiyor. Eğer yapılaşma tarımsal iskân amaçlı yapılıyorsa yola 25 metre cephe olma şartı aranmaz. Yola cephesi olmayan arazilerde herhangi bir yapılaşma mümkün değil. Bu arazilere yalnızca bungalov tarzı mobil evler ya da konteynerler yerleştirilebilir ama bu durumda da elektrik ve su getirmek büyük bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yola cephesi olan imarsız araziye bağ evi olarak arazinin yüzde 5’i oranında yapı yaptırabiliyorsunuz. Fakat toplam arazi büyüklüğü ne olursa olsun yapı inşaat alanları toplamı hiçbir koşulda 250 metrekareyi geçemez. Bu alanlarda tarımsal üretimi korumak amacı ile üretimden pazarlamaya kadar tüm faaliyetleri içeren entegre tesis niteliğinde olmamak kaydıyla, konutla birlikte veya ayrı yapılan mandıra, kümes, ahır, ağıl, su, yem ve hububat depoları, gübre ve silaj çukurları, arı haneler, balık üretim tesisleri ve un değirmenleri gibi konut dışı yapılar, mahreç aldığı yola 10 metreden, parsel hudutlarına 5 metreden fazla yaklaşmamak, parselde bulunan bütün yapılara ait inşaat alanı katsayısı ve yapı yüksekliği 6.5metreyi ve 2 katı aşmamak şartı ile yapılabilir.
2019’DA UYGULAMADA DEĞİŞİKLİĞE GİDİLDİ
Sonradan 2019 yılında yapılan değişiklikle “Beton temel ve çelik çatılı seralar mahreç aldığı yola 5 metreden ve parsel hudutlarına ise 2 metreden fazla yaklaşmamak şartı ile inşaat alanı katsayısına tabi değildir.” Şeklinde değişiklik yapılarak sera alanları inşaat taban alanı kapsamı dışında tutuldu.
Basit örtü mahiyetindeki seralar ise yukarıda belirtilen çekme mesafeleri ve inşaat alanı kat sayısına tabi değil. Ayrıca bu tesisler hakkında Tarım ve Orman Bakanlığı ve diğer ilgili kurum ve kuruluşların taşra teşkilatlarının uygun görüşünün alınması ve başka bir amaçla kullanılmayacağı hususunda tesis sahiplerince ilgili idareye noterlikçe tasdikli yazılı taahhütte bulunulması gerekmektedir. Eğer yeriniz hisseliyse kardeşleriniz veya hisse sahiplerinden noter üzerinden inşaat yapabilir diye müsaade almanız gerekiyor.
Abdulkadir Karaboğa'nın redaktor.com'daki yazısından yararlanılarak hazırlandı.
