İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökçe, İstanbul Planlama Ajansı verileriyle İstanbul’daki barınma bazlı göç verilerini, yaşanan krizi ve önerilerini anlattı.
İstanbul Planlama Ajansı (İPA) verileri ile İstanbul’daki konut sorunu neticesinde 2018 – 2022 yılları arasında 2 milyon 182 bin kişinin İstanbul’dan başka şehirlere göç ettiğini söyledi.
Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçenin sosyal medya hesabından aktardığı verileri başlıklar halinde şu şekilde;
DURUM ANALİZİ 
- 2018 – 2022 yıllarında 2 milyon 182 bin vatandaşımız İstanbul’dan başka şehirlere göç etti.
- Göç eden her 5 vatandaşımızdan 1’inin göç etme nedeni “daha iyi konut ve yaşam olanakları”na kavuşmak.
- İstanbul’da son 5 yılda ilk ilanlarda konut kira bedeli yüzde 843 oranında arttı.
- Ortalama kira bedeli 13.300 liraya yaklaştı. Asgari ücretin kirayı karşılama oranı yüzde 85’e düştü.
- @ipaistanbul araştırmasına göre emekli maaşı ortalama kiranın yalnız yüzde 40’ını karşılayabiliyor.
- İlk ilanlarda aylık kira artışı yüzde 4’ü aşmış durumda. İngiltere’de konut fiyatları yüzde 3,1, Almanya’da yüzde 1 düşerken, Amerika’da sadece yüzde 0,7, Fransa’da 2,7 artarken, bizde her ay konut fiyatı yüzde 4 düzeyinde artıyor.
SONUÇ 
- İlk işe girenlerin, asgari ücretlilerin, emeklilerin gelirleriyle İstanbul’da barınma olanağı gittikçe azalıyor.
- Konut ve yaşam giderlerindeki yükselen artış vatandaşlarımızın sahip olduğu mülkleri satmasına ve mülksüzleşmesine neden oluyor. 2002 – 2022 döneminde konut sahipliği oranı yüzde 73’den yüzde 56’ya geriledi.
- Çalışanlar, emekçiler, emekliler İstanbul’dan göç etmek zorunda kalırken, yabancılar vatandaşlarımızın mülklerini alıyor ya da yüksek gelir grupları ikinci, üçüncü konutlarını alıyor.
- Yakın zamanda bir çok sektörde çalışanların gelirleri barınma masraflarını karşılayamayacağı için çalışanlar başka şehirlere göç edecekler. İstanbul’daki bir çok sektör istihdam açısından sıkıntıya girecek. Düzensiz ve kaçak göçmenler burada devreye girecek ve bir çok sektör kendi vatandaşlarımızın çalışmadığı bir düzene geçecek.
- Göçecek yeri olmayanlar, yaşlılar, emekliler İstanbul’da barınma imkanını kaybedecek ve sokakta yaşamlarını sürdürmek zorunda kalacak. Büyük bir insani kriz kapımızda bekliyor.
İBB’NİN ÇÖZÜM ÖNERİSİ
Anayasa’nın 57’inci maddesinde konut hakkı belirtilmiştir. Devletin bu maddede belirtilen görevi acilen yerine getirmesi gerekir. Tam 11 maddelik önerimiz var.
- Sosyal Yardımlı Konut, Sosyal Kiralık Konut, Mülk Sosyal Konut ile Halk Konut olarak vatandaşlara farkı seçenekler sunulmalı.
- Öğrenci Evleri ve Öğrenci Sitelerinin geliştirilmesi ve inşası için özel teşvik ve destekler sağlanmalı.
- Genişletilmiş Konut Finansman Sistemi uygulamaya konmalı. 4. Konut inşaat ve konut satın alma kredilerinin maliyetleri ucuzlamalı.
- Konut Tasarruf Birlikleri, Konut Kooperatifleri, Konut Dayanışma Sandıkları, Sosyal Güvenlik ve Emeklilik Fonları sosyal konut üretimi için teşvik edilmeli.
- Sosyal konut inşa edenle inşaat malzemesi üreten iktisadi teşebbüsler desteklenmeli.
- Yerli inşaat Sanayisinin rekabet düzeyi arttırılmalı.
- Evini yenilemek veya güçlendirmek isteyenlere uzun vadeli bir kaç yıl ödemesiz kredi ve faiz desteği verilmeli.
- Esnek ve dayanıklı yapı malzemeleri ile inşaat yapılması özendirilip kolaylaştırılmalı.
- Boş konut stoğu etkin değerlendirilmeli, kademeli emlak vergisi ve evini riskli yapıdan çıkan yurttaşa veren ev sahibine vergi indirimi değerlendirilmeli.
- Yabancılara konut satışı uygulaması durdurulmalı.
