Türkiye genelinde konut metrekare satış fiyatları ve kira bedelleri, özellikle İstanbul ve İzmir gibi büyük şehirlerde zirve yapıyor. Ekonomik kriz, azalan alım gücü ve kapanan kredi muslukları nedeniyle konuta erişim zorlaşırken, konut fiyatlarındaki balonun söndüğü iddialarına rağmen, piyasa dengeleri bozulmaya devam ediyor.Son iki yıldır uygulanan yüzde 25 kira artışı sınırı, piyasanın dengesini iyice bozdu ve mağduriyetlere yol açtı. Artan inşaat maliyetleri, konut arzının azalması, Kahramanmaraş depremi gibi faktörler piyasa dengesizliklerinde etkili oldu. Deprem korkusu, yeni konut talebini artırırken, kentsel dönüşüm sürecindeki yıkılan binalardan kiraya çıkanlar da talebi artıran unsurlar arasında yer alıyor.
Türkiye Genelinde Konut Satış Fiyatlarındaki Değişim
Endeksa.com’un
Ekonomist Dergisi için yaptığı çalışmaya göre, son dört yılda Türkiye genelinde konut metrekare satış fiyatları ve kiralar büyük değişim gösterdi. Yapay zekâ ve büyük veri analizi yöntemleri kullanılarak elde edilen verilere göre, Ege ve Akdeniz kentleri bu dönemde en yüksek artışları yaşadı.2020-2024 döneminde en yüksek satılık konut değer artışı yüzde 1208,2 ile Aydın’da görüldü. Kentte 2020 yılında birim satış fiyatı 2 bin 851 TL/m² iken, bu rakam 2024 yılında 37 bin 297 TL/m² seviyesine çıktı. İkinci sırada ise Hatay yer aldı. Şubat 2023'teki deprem felaketinden en çok etkilenen il olan Hatay'da, satılık konut değer artışı yüzde 1147,8 oldu ve güncel birim fiyatı 19 bin 865 TL/m²'ye ulaştı.
Akdeniz'de Yoğun Göçün Etkisi
Levent Gökmen'in haberine göre deprem nedeniyle yoğun göç alan Mersin, dört yıl içerisinde satılık konut değer artışının en fazla olduğu üçüncü kent olarak öne çıktı. Mersin’de 2020-2024 döneminde satılık konut değer artışı yüzde 1126,6 oldu.
Üç Büyük Şehirde Durum
Türkiye’nin üç büyük ili İstanbul, Ankara ve İzmir’deki konutların bir yıllık değer artışlarına bakıldığında, Ankara yüzde 55,3 artış ile birinci sırada yer alıyor. Ankara’da ortalama konut m² satış fiyatı 21 bin 504 TL. İstanbul’da konut satış fiyatlarında yıllık değer artışı yüzde 48,2; ortalama konut metrekare satış fiyatı 39 bin 852 TL. İzmir’de ise yıllık değer artışı yüzde 46 olup, ortalama konut m² satış fiyatı 33 bin 570 TL olarak gerçekleşiyor. 2020-2024 döneminde ise en fazla değer artışı yüzde 930 ile İzmir’de yaşandı.
Kiralık Fiyat Değişiminde Niğde Zirvede
Son dört yılda kiralık fiyat değişiminde yüzde 1.646,89 ile Niğde ilk sırayı aldı. 2020’de 5,63 TL/m² olan kira fiyatı, 2024’te 98,35 TL/m²’ye yükseldi. Bilecik yüzde 1.472,59 ile ikinci sıraya yerleşirken, 2020’de 7,26 TL/m² olan kira birim fiyatı 2024’te 114,17 TL/m²’ye ulaştı. Aksaray ise kira artış oranı yüzde 1.432,25 olarak üçüncü sırayı aldı ve 2020’de 6,14 TL/m² olan kira fiyatı 2024’te 94,08 TL/m²’ye yükseldi.
Sonuç
Son yıllarda Türkiye’de konut satış fiyatları ve kiralar zirve yaparken, pandemi sonrası konut arzının talebin gerisinde kalma eğilimi, artan
inşaat maliyetleri ve ekonomik daralma gibi faktörler bu durumun başlıca nedenleri arasında yer alıyor. Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle ülkeye gelen göçmenler ve artan deprem korkusu, gayrimenkul piyasasında dengesizliklere yol açtı. Kentsel dönüşüm sürecindeki yıkımlar ve yeni konut talebi, piyasa dinamiklerini daha da karmaşık hale getirdi.Endeksa.com’un yaptığı araştırma, Türkiye genelinde konut fiyatlarındaki dramatik artışları gözler önüne seriyor ve konut piyasasında yaşanan büyük değişimi ortaya koyuyor.