Türkiye, son yıllarda konut fiyatları ve kiralardaki çarpıcı artışlarla OECD ülkeleri arasında ön plana çıkıyor. OECD'nin Housing Prices (Konut Fiyatları) araştırmasına göre, Türkiye’de konut fiyatları 2015-2024 döneminde nominal bazda 16,4 kat artarken, kira endeksi ise 8,5 kat artış gösterdi. Bu artış oranları, Türkiye’yi her iki kategoride de OECD lideri yaparken, diğer ülkelerle arasındaki farkı belirginleştiriyor.
Konut ve Kira Fiyatlarındaki Artış Oranları
2015 yılında 100 birim olarak kabul edilen konut fiyat endeksi, 2024’ün üçüncü çeyreği itibariyle Türkiye’de 1.740,7’ye ulaştı. Bu da dokuz yılda yüzde 1.640,7 oranında bir artış anlamına geliyor. Aynı dönemde kira endeksi ise 949,4’e çıkarak yüzde 849,4 oranında artış kaydetti.Reel örneklerle ifade edilirse, 2015’te 500 bin TL olan bir konutun fiyatı, 2024 yılında 8 milyon 700 bin TL’ye; 2.500 TL olan bir konut kirası ise 23.700 TL’ye yükseldi.OECD ve Diğer Ülkelerle Karşılaştırma
Türkiye’de konut fiyatlarındaki dokuz yıllık artış oranı, OECD ortalaması olan yüzde 84’ün 19,5 katını buldu. Euro bölgesinde ise bu oran yüzde 44,4 seviyesinde kaldı. Türkiye’nin en yakın takipçisi olan İzlanda’da artış yüzde 154 olarak kaydedildi. Kiralardaki artış ise OECD ülkeleri arasında eşsiz bir seviyeye ulaştı; Türkiye’nin ardından gelen Macaristan’da kira artışı yüzde 88,2 ile bir katı bile bulmadı.Son Üç Yılda Hızlı Yükseldi
2022-2024 döneminde Türkiye’de konut fiyatları yüzde 624 (6,2 kat), kiralar ise yüzde 450 (4,5 kat) artış kaydetti. Bu artışta yükselen kredi faiz oranları ve artan yabancı talebi gibi faktörler öne çıkıyor.Ev Sahipliği ve Kiracılık Oranları
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2015-2024 döneminde Türkiye’nin toplam nüfusu yüzde 10,2 artışla 84 milyon 130 bine ulaştı. Ancak bu dönemde kendi evinde oturanların oranı yüzde 60,4’ten yüzde 56,1’e düşerken, kiracıların oranı yüzde 23,3’ten yüzde 28’e yükseldi.Barınma Hakkı Üzerine Uluslararası Standartlar
Birleşmiş Milletler’in (BM) tanımladığı “elverişli konut hakkı” şu yedi özelliği kapsıyor:- Yerinden edilme endişesi olmamalı.
- Kentsel hizmetlere erişim sağlanmalı.
- Maliyet, hane halkı bütçesini zorlamamalı.
- Özel gereksinimleri olan grupların ihtiyaçları karşılanmalı.
- Mimari tasarımı sağlıklı bir yaşam alanı sunmalı.
- Kolay ulaşılabilir olmalı.
- Çevrenin kültürel kimliğine uygun olmalı.