Gayrimenkul/emlak satışı sırasında kapora, sözleşme yapıldığını göstermek ve ön ödeme yapıldığını göstermek amacıyla veriliyor. Çoğu kişinin sorduğu ortak soru bir soru var; taraflardan birinin cayması halinde kapora iade edilir mi?
Medeni Hukuk ve Borçlar Hukukunda “kapora” kavramı düzenlenmiş durumda. Sözleşme akdedilirken yapılan ödeme “bağlanma parası” (pey akçesi) ile “cayma parası” şeklinde iki ayrı şekilde tanımlanıyor.
Buna göre eğer verilen kapora “bağlanma parası” ise salamama / ödemeden düşememe riski altına girebilecek.
Kaporanın cayma parası Sayılacağı Sözleşme
Ticari hayatta kaporanın “cayma parası” mahiyetinde verildiği durumlarla da sıklıkla karşılaşılmaktadır.
Böyle durumlarda alıcı sözleşmeden cayarsa verdiği kaporayı iade alamayacak; satıcı cayarsa aldığı parayı iki kat olarak vermek durumunda olacaktır.
Her ne kadar taraflar bu niyetle kapora vermiş olsa dahi bu durumun ispat edilebiliyor olması önem arz etmektedir.
Aksi taktirde verilen para “cayma parası” olarak değil “bağlanma parası” olarak değerlendirilecektir.
Sözleşme noterde veya tapuda yapılmadıysa; her ne kadar kapora “cayma parası” olarak verilmiş olsa da bu işlem geçersiz olacak.
Böyle durumlarda alıcı; “kapora” niyetiyle verdiği parayı geri isteyebilecek; satıcı ise sözleşmeden cayarsa bu bedelin iki katını ödemek zorunda kalmayacak.
İŞLEM İÇİN TARİH DE VERİLEBİLİR
Taraflar kapora sözleşmesinde kısıtlayıcı bir süre de belirleyebilecek, örneğin 1 ay içerisinde bu hakkın kullanılmaması durumunda cayma parasının yanacağı / iade edileceğine ilişkin anlaşabilecekler.
Ayrıca taraflar kapora bedelini aşan bir oranda zarara uğramışlarsa bu zarar da talep edilebilecektir. Ancak bir tarafın caymakta haklı bir sebebi varsa bu kişinin ne tazminat ne de cayma parası ödemek zorunda olmadığını bilmek gerekir.
Bu kapsamda örneğin satışı için anlaşılan gayrimenkulün çökmesi halinde satıcı cayma parasının iki katını iade etmek zorunda kalmayacaktır. Benzer şekilde satın alınacak gayrimenkulün imara aykırı inşa edildiğinin anlaşıldığı bir durumda alıcı gayrimenkulü satın almaktan vazgeçse dahi cayma parası olarak verdiği kaporanın iade edilmesini isteyebilecek.
Burada cayma parasının emlakçıya da verilebileceğini belirtmek gerekir. Ancak burada verilen cayma parasının iki katının mal sahibinden istenebilmesi için mal sahibinin rıza gösterdiğinin ve bu durumdan haberdar olduğunun ispat edilebiliyor olması gerekmekte.
Bu noktada kapora sözleşmesi ve kaporanın iadesine ilişkin sorunuz olması halinde alanında uzman avukatlarımıza her zaman ulaşabilirsiniz.
Son olarak cayma parası olarak verilen kaporanın asıl borçtan mahsup edilebileceğini de belirtmek gerekir.
Kaynak: Avukat Oğuz Yavuz