Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2017 yılından bu yana sürdürdüğü yerli madenlerden altın alımı uygulamasına geçici olarak ara verdi. Kararın, son dönemde uluslararası piyasalarla Türkiye piyasası arasındaki fiyat farkını azaltmak ve iç piyasadaki arz sıkışıklığını gidermek amacıyla alındığı belirtiliyor.
Uzmanlara göre bu adım, altın piyasasında bir “denge dönemi” başlatabilir.
Piyasalarda denge arayışı
2017’de yapılan düzenlemeyle, yerel madenlerde üretilen altınlarda alım önceliği TCMB’ye verilmişti. Ancak altın ithalatına getirilen kota nedeniyle piyasada arz daralması yaşandı. Bu durum, uluslararası fiyatlarla yurtiçi fiyatlar arasında 12 bin dolara kadar çıkan fark (makas) oluşturdu.
Yeni kararla birlikte, yıllık 40 tona ulaşan yerli altın üretiminin doğrudan serbest piyasaya satılmasının önü açıldı.
Mehmet Yılmaz: “Makas daralacak, piyasa rahatlayacak”
Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, kararın piyasalar açısından olumlu bir adım olduğunu söyledi:
“Merkez Bankası altın ithalatına kota koyunca kâğıt üzerinde ithalat azalmış gibi göründü ama başka yollar devreye girdi. Bu da fiyat makasını büyüttü. Yerli üretimin doğrudan piyasaya verilmesi hem makası daraltır hem de kayıt dışılığı azaltır.”
Yılmaz, Merkez’in bu adımının kalıcı olmadığını, geçmişte olduğu gibi 2-3 aylık bir geçiş dönemi olabileceğini belirtti.
Yıldırımtürk: “Kaçakçılığın önüne geçilecek”
Altın ve para piyasaları uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, ithalat kotasının fiyat dengesini bozduğunu vurgulayarak şunları kaydetti:
“Uluslararası piyasa ile Türkiye arasındaki fark 12 bin dolara kadar çıktı. Bu durum kaçakçılığı da tetikliyordu. Alımların durdurulmasıyla altın doğrudan piyasaya girecek, arz artacak ve fiyatlar dengeye oturacak. Makas 1500 dolara kadar düşebilir.”
Yıldırımtürk, ayrıca yıl sonu gram altın fiyatı tahminini 6000-6250 TL aralığına çektiğini söyledi.
“Cari açıkta çift yönlü etki olabilir”
Yılmaz, kararın cari açık üzerinde hem olumlu hem de olumsuz etkiler yaratabileceğine dikkat çekti:
“Fiyatlardaki düşüş kısa vadede negatif etki yaratabilir, ancak ithalatın azalması cari açığa pozitif yansıyacaktır.”
Hasan Yücel: “Rezerv çeşitlendirmesi de olabilir”
Altın Madencileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Yücel, TCMB’nin bu adımının rezerv çeşitlendirme stratejisi kapsamında da değerlendirilebileceğini belirtti:
“Merkez Bankası alımlarını dönemsel olarak durdurabiliyor. Küresel piyasalardaki oynaklık ve rezerv yapısının çeşitlendirilmesi gibi nedenlerle pozisyon alınmış olabilir.”
Rezervlerde son durum: Türkiye dünya 9.’su
Dünya Altın Konseyi verilerine göre Türkiye’nin altın rezervi 643 ton seviyesinde bulunuyor. Bu miktarla Türkiye, dünya genelinde 9. sırada yer alıyor.
TCMB’nin 17 Ekim itibarıyla toplam rezervi 198,4 milyar dolar, bunun 111,2 milyar doları altın rezervi olarak açıklandı.
2025’in 3. çeyreğinde de Türkiye, küresel çapta en fazla altın alımı yapan ülkeler arasında yer almaya devam etti.
