Beklenen Büyük Marmara Depremi için geri sayım sürerken, uzmanlar her fırsatta vatandaşları uyarıyor: Deprem yarın olacakmış gibi hazırlıklı olun. Özellikle 2000 yılı öncesinde inşa edilen binalarda oturanlar için bu hazırlığın ilk adımı, oturdukları yapının depreme karşı ne kadar dayanıklı olduğunu öğrenmekten geçiyor.
İnşaat Doktoru'nun haberine göre deprem güvenliği, sadece binanın sağlamlığıyla sınırlı değil. Aynı zamanda aile bireyleriyle olası bir afet anında ne yapılacağına dair bir plan oluşturmak da büyük önem taşıyor. Ancak yapısal güvenliği sağlamak, bu hazırlığın temelini oluşturuyor. İşte binanızın depreme karşı dayanıklılığını öğrenmenin yolları:
1. İBB Bina Tespiti Hizmetiyle Hızlı İnceleme
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), İstanbul’da yaşayanlar için ücretsiz olarak sunduğu “Bina Tespiti” projesi kapsamında binaların hızlı bir şekilde depreme karşı risk durumunu belirliyor.
Hangi binalar için geçerli?
2000 yılından önce inşa edilmiş, 10 kata kadar betonarme ve 5 kata kadar yığma yapılar bu kapsamda inceleniyor.Başvuru nasıl yapılır?
Sadece bir bina sakininin başvurusu yeterli. Online başvuru için:
https://binatespitiformu.ibb.gov.tr/?forms.ibbÜcretli mi?
Hayır, bu hizmet tamamen ücretsizdir.Sonuç ne anlama gelir?
Binanız "Yüksek Riskli" ya da "Çok Yüksek Riskli" çıkarsa, detaylı bir bina performans analizi yaptırmanız önerilir.
2. Detaylı Performans Analizi ile Kentsel Dönüşüm Başvurusu
İBB tarafından yapılan tespit bir ön incelemedir ve Kentsel Dönüşüm Kanunu kapsamında resmi bir işlem başlatmak için yeterli değildir. Bu noktada, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yetkilendirdiği kurum ve firmalardan bina performans analizi yaptırmak gereklidir.
Başvuru için gerekli kurum listesine ulaşmak için:
https://altyapi.csb.gov.tr/riskli-yapi-tespiti-ile-ilgili-kuruluslarBu analiz sonucunda binanız riskli çıkarsa, Kentsel Dönüşüm süreçlerinden yararlanma hakkınız doğar.
3. Zemin Etüdü ve Güçlendirme Çalışmaları
Bina kadar, binanın oturduğu zeminin de durumu önemlidir. Riskli bulunan yapılar için sadece yıkım değil, güçlendirme çalışmaları da alternatif bir çözüm olabilir. Statik proje değişiklikleri, karbon fiber kaplama ve çelik takviyeler gibi yöntemlerle mevcut yapılar daha güvenli hale getirilebilmektedir.
-Nedir? Binanızın görsel muayenesinin yanı sıra elde edilen kat planları ile binanın sonlu elemanlar (bilgisayar) modeli oluşturulur. Binadan alınan numuneler (karot) ile beton basınç dayanımı tespit edilir. Beton örtüsü kaldırılarak donatı çapı ve korozyon tespiti yapılır. Gerektiği takdirde bina ile ilgili elde edilen bu bilgiler doğrultusunda bina modeli güncellenir. Eğer doğrusal olmayan (lineer olmayan) analiz yapılacaksa kolon-kiriş birleşimlerine plastik mafsal tanımlaması yapılır veya doğrusalsızlık başka şekillerde modellenir. Modele binanın bulunduğu konumun maksimum ivme değeri girilerek elastik tasarım spektrumu tanımlanır ve statik itme analizi (pushover analysis) sonucunda binanın beklenen deprem etkisi altındaki performans seviyesi elde edilir. Bu performans seviyesi analizi yapan mühendisler tarafından yorumlanır ve bina dayanıklılığı sınıflandırılır. Bu sınıflandırma sonucunda bina sakini binanın depreme karşı güvenliği ile ilgili bilgi sahibi olur.-Nasıl başvurulur? Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının internet sitesinde paylaştığı kamu kuruluşu ve özel firmalara başvurarak bu hizmet alınabilir. Link: https://altyapi.csb.gov.tr/riskli-yapi-tespiti-ile-ilgili-kuruluslar-Ücretli midir? Evet. Güncel fiyatlandırma için yukarıdaki linkte paylaşılan lisanslı ve yetkin firmalara ulaşarak bilgi alabilirsiniz.-İnceleme sonucu nasıl yorumlanır? Analiz sonucunda binanın hangi risk sınıfına dahil olduğu tespit edilir ve riskli bina sakinleri Kentsel Dönüşüm Kanunundan yararlanabilir.
Sonuç: Depreme karşı ilk adım bilgidir
Deprem öncesinde yapılacak her hazırlık, can kayıplarını önleyebilir. Binanızın durumu hakkında bilgi sahibi olmak, hem kendi güvenliğiniz hem de sevdiklerinizin hayatı için kritik bir adımdır. Ücretsiz bina tespiti hizmetlerinden faydalanın, binanızı kontrol ettirin, gerekirse dönüşüm ya da güçlendirme yoluna gidin. Unutmayın, deprem değil, ihmal öldürür.
