Türkiye’de elektrik faturalarında asıl maliyet kalemi olması gereken enerji bedeli, yerini dağıtım bedeline bıraktı. Son dört yılda elektrik enerjisi tüketim bedeli yüzde 24,5 artarken, dağıtım bedelinde yüzde 642,2’lik rekor artış yaşandı. 4 kişilik bir ailenin aylık ortalama 230 kWh elektrik tüketimi baz alındığında, Nisan 2021’de 183,4 TL olan fatura, Nisan 2025 itibarıyla 595,8 TL’ye çıktı.
Elektrik Mühendisleri Odası’nın (EMO) hesaplamalarına göre, faturada enerji bedelinin payı yüzde 19,1’e kadar gerilerken, dağıtım bedelinin oranı yüzde 70,9’a yükseldi. Her 100 TL’lik faturanın 71 TL’si dağıtım şirketlerine gidiyor.
Dağıtım Bedeline Rekor Zam
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 5 Nisan 2025’te yürürlüğe giren yeni tarifesiyle elektrik fiyatlarına yüzde 25 zam yapıldı. Zam oranı, enerji bedelinde yüzde 16,1 seviyesinde kalırken, dağıtım bedelinde yüzde 34,5’e ulaştı. Böylece konut aboneleri enerji tüketiminden çok dağıtım hizmetine para öder hale geldi.
Dağıtım bedelinin enerji bedelinin yaklaşık üç katına çıkması, elektrik faturalarındaki adaletsizliği gözler önüne serdi. Uzmanlar, dağıtım bedelinin enerji üretim maliyetlerindeki artışı kat kat geçtiğine dikkat çekiyor.
4 Yılda Fatura 3,2 Kat Arttı
2021 yılında 183,4 TL olan aylık elektrik faturası, 2025 itibarıyla 595,8 TL’ye yükseldi. Eğer dağıtım bedelindeki artış, enerji bedelindeki yüzde 24,5 seviyesinde kalsaydı, bugünkü fatura 228 TL civarında olacaktı. Aradaki yaklaşık 368 TL fark ise dağıtım şirketlerine sağlanan kaynak transferinden kaynaklanıyor.
EMO’dan Kamulaştırma Çağrısı
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), mevcut uygulamayı piyasa yapısının çarpıklığı olarak değerlendiriyor. Oda, enerji üretim ve dağıtım tesislerinin kamulaştırılması gerektiğini savunuyor. EMO’nun açıklamasında, “Ucuz, kaliteli ve güvenilir enerjiye erişim tüm yurttaşlar için temel hak olmalıdır. Dağıtım şirketlerine kaynak aktarılan bu yapı sona ermeli, enerji politikaları halk odaklı olmalıdır” ifadelerine yer verildi.
Türkiye’de Elektrik Dağıtımı Özel Şirketlerde
Türkiye genelinde 21 bölgeye ayrılan elektrik dağıtım hizmetleri, 21 özel şirket tarafından yürütülüyor. Her şirket, faaliyet gösterdiği bölgede tek yetkili durumda bulunuyor. Elektrik piyasasında rekabet yerine bölgesel tekelin hakim olması, fiyat artışlarının temel nedeni olarak gösteriliyor.
Naki Bakır'ın Dünya Gazetesindeki yazısından yararlanılarak hazırlandı.