Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 1211 sayılı Banka Kanunu'nun 42. maddesi uyarınca, 2024 yılı enflasyon hedefinin belirgin şekilde aşılması nedeniyle Hükûmete bir açık mektup gönderdi. Mektupta, enflasyonun neden hedefin üzerinde gerçekleştiği ve bu durumu kontrol altına almak için alınan önlemler detaylı bir şekilde açıklandı.
2024 Yılında Enflasyonu Etkileyen Faktörler
2024 yılı boyunca tüketici enflasyonu üzerinde en belirgin etkiyi geçmiş enflasyona endeksleme davranışı oluşturdu. Enflasyon beklentileri düşüş eğiliminde olmasına rağmen yıl boyunca yüksek seviyelerde kaldı. İlk yarıda güçlü talep koşulları enflasyondaki yükselişi desteklerken, üçüncü çeyrek itibarıyla enflasyon düşüş yönünde bir seyir izledi. Türk lirasındaki reel değerlenme ve emtia fiyatlarının gerilemesi de enflasyonu sınırlayan faktörler arasında yer aldı.Özellikle hizmet fiyatlarının enflasyon üzerindeki etkisi dikkat çekti. Kira ve eğitim gibi hizmet sektörlerindeki fiyat ayarlamaları enflasyona endekslenmiş şekilde ilerledi. Buna karşılık, mal enflasyonu hizmet enflasyonuna kıyasla daha ılımlı bir seyir izledi. Enerji ve işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artış, genel enflasyon rakamlarını yukarı çekti. 2023 yılında uygulanan 25 m³ bedelsiz doğalgaz kullanımının sona ermesi de enflasyon üzerindeki yukarı yönlü baskıyı artıran bir unsur oldu.
TCMB’nin Para Politikası Stratejisi
TCMB, 2024 yılı boyunca para politikası duruşunu enflasyonun ana eğilimlerine göre belirledi. 2023 yılı sonunda yüzde 45 olan politika faizi, 2024 yılı mart ayında yüzde 50’ye çıkarıldı. Bu sıkı para politikası, yılın büyük bölümünde korunarak kasım ayına kadar devam ettirildi. Aralık 2024 ve Ocak 2025 aylarında ise politika faizi 250’şer baz puan indirilerek tekrar yüzde 45 seviyesine çekildi. Bununla birlikte, TCMB, enflasyon hedeflerine ulaşmak amacıyla çeşitli makroihtiyati düzenlemeler uyguladı. Türk lirası mevduatın payını artırmaya yönelik adımlar atılırken, kredi büyümesi dengeye oturtulmaya çalışıldı. Para politikasındaki sıkı duruş sayesinde, enflasyonun ana eğilimi düşüş göstermiş ve dezenflasyon süreci hız kazanmıştır.2025 ve Sonrası İçin Enflasyon Tahminleri
TCMB, 2025 yılı enflasyon hedefini yüzde 24 olarak belirlerken, 2026 yılında bu oranı yüzde 12’ye, 2027 yılında ise yüzde 8’e çekmeyi öngörmektedir. Enflasyonla mücadelede sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceği vurgulanırken, maliye politikası ile uyumlu adımlar atılmasının kritik öneme sahip olduğu belirtilmektedir.