Gayrimenkul alım-satım sürecinde en çok karşılaşılan belgelerden biri olan tapu, bir taşınmazın mülkiyetini resmen belgeleyen ve sahibine yasal haklar sağlayan resmi evraktır. Ancak her tapunun sunduğu haklar ve taşıdığı özellikler aynı değildir. Tapular, taşınmazın yapısı, kullanım amacı ve inşaat durumu gibi faktörlere göre farklı türlere ayrılır. Peki, tapu türleri nelerdir ve aralarındaki farklar nelerdir?
Kat irtifakı nedir, ne zaman alınır?
Kat irtifakı, henüz inşaatı tamamlanmamış bir binada ileride oluşturulacak bağımsız bölümler için arsa üzerinde kurulan tapu türüdür. Projesi onaylanmış ancak henüz iskanı alınmamış yapılarda kullanılır. Kat irtifakı sayesinde, hak sahiplerinin bağımsız bölümleri resmi olarak belirlenmiş olur.
Bu tapu türü, genellikle şu durumlarda kullanılır:
İnşaat halindeki projelerde,
Yapı ruhsatı alınmış ancak iskan belgesi bulunmayan taşınmazlarda.
Ayrıca, kat irtifakı, bankalardan konut kredisi kullanabilmek için çoğu zaman gerekli bir şarttır.
Kat mülkiyeti nedir, ne zaman geçilir?
Kat mülkiyeti, binanın inşaatı tamamlandıktan ve yapı kullanım izni (iskan) alındıktan sonra geçilebilen tapu türüdür. Her bağımsız bölüm (daire, ofis, dükkan vb.) ayrı ayrı tescillenerek, hak sahiplerine tam mülkiyet hakkı tanınır.
Kat mülkiyeti, taşınmaz sahibine en güçlü yasal hakları sağlar. Tapuda dairenin numarası, bulunduğu kat, arsa payı gibi bilgiler açıkça yer alır.
Hisseli tapu ne anlama gelir?
Hisseli tapu, bir taşınmazın birden fazla kişi adına kayıtlı olduğu durumlarda verilen tapudur. Ancak bu durumda taşınmaz fiziksel olarak bölünmüş değildir; hissedarlar taşınmazın tamamında belirli oranlarda hak sahibidir.
Öne çıkan özellikleri:
Her hissedar taşınmazın tamamında pay sahibidir.
Hissedarlar kendi hisselerini satabilir; ancak satış sırasında diğer hissedarların ön alım hakkı (şufa hakkı) bulunur.
Ortaklık ilişkileri net olarak belirlenmediği takdirde kullanımda sorunlar yaşanabilir.
Müstakil tapu nedir, avantajları nelerdir?
Müstakil tapu, bir taşınmazın tamamının tek bir kişi ya da kuruma ait olduğunu gösteren tapudur. Genellikle arsa, tekil yapı, müstakil ev veya villa gibi taşınmazlar için düzenlenir.
Avantajları şunlardır:
Kullanım hakkı tamamen tapu sahibine aittir.
Ortaklık bulunmadığı için işlem süreçleri daha hızlı ve sorunsuzdur.
Satış, kiralama gibi işlemler daha kolay yürütülür.
Tapu türü seçerken nelere dikkat edilmeli?
Bir taşınmaz satın almadan önce tapu türünün dikkatle incelenmesi gerekir. Çünkü her tapu, farklı yasal hak ve sorumluluklar doğurur.
Eğer yapı tamamlanmamışsa kat irtifakı,
Yapı kullanma izni alınmışsa kat mülkiyeti,
Tam mülkiyet isteniyorsa müstakil tapu,
Ortak sahiplik söz konusuysa hisseli tapu tercih edilmelidir.
Doğru tapu türünü seçmek, mülkiyet sürecinde yaşanabilecek sorunların önüne geçer ve yatırımınızın yasal güvencesini sağlar.
