Organize Sanayi Bölgeleri'nde (OSB) yatırımını zamanında tamamlayamayan firmalara tanınan ek süre uygulamasında tablo netleşti. 2025 yılı itibarıyla geciken yatırım sayısı 5 bini aştı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre, 4 bin 700 kadar yatırımcıya ek süre verilirken, 500’den fazla yatırımcının başvurusu reddedildi. Ayrıca, ek süre hakkı kazandığı halde döner sermaye harcını yatırmayan yaklaşık 300 yatırımcı da bu haktan yararlanamadı.
Levent Akbay'ın Ekonomim.com'da yer alan haberine göre, bu yatırımcıların parselleri için kamulaştırma süreci işletilebilecek. Kamulaştırma bedellerinin geri ödenmesinde uygulanacak fiyat güncelleme yöntemi ise düşük kalabileceği için çok sayıda davanın açılması bekleniyor.
Ek süreler 36 ayı aşamayacak
Mevzuata göre yatırımcılara yatırımlarını tamamlamaları için 36 ayı geçmeyecek şekilde, 6’şar aylık dilimler halinde süre uzatımı tanınıyor. İlk uzatma dönemleri 5 ve 24 Eylül 2025’te dolarken, ikinci 6 aylık uzatma dönemi Ekim 2025 itibarıyla başladı.
Bu süreçte döner sermaye ödemeleri 30 Mayıs 2025’e kadar tamamlandı.
Yeni ek süre talebinde bulunacak yatırımcıların, güncel arazi değerleri üzerinden yeniden hesaplanacak döner sermaye harçlarını belirlenen tarihe kadar yatırmaları gerekiyor.
Harçlar arazi değerine göre belirleniyor
Döner sermaye harçları, ruhsat durumuna göre OSB arazilerinin güncel değerinin:
%0,05 ila %0,5’i,
ya da 10 binde 1 ile binde 5’i arasında değişiyor.
Yatırımcılar için asıl finansal yükün, Ekim 2025 – Mart 2026 arasındaki ikinci altı aylık dönemde hissedileceği öngörülüyor.
OSB’lerde inşaatlar hızlandı
Bakanlığın yeni harç uygulaması, OSB’lerde uzun süredir atıl kalan sanayi parsellerinde hareketlilik yarattı.
Kamulaştırma riskine karşı inşaatlara başlayan yatırımcı sayısı arttı. Ancak inşaat aşamasında dahi harç ödemeleri devam ettiğinden, yatırımcılar için ek maliyetler oluştu.
Buna rağmen, yeni başlayan fabrika projelerinin üretime geçip geçemeyeceği halen belirsizliğini koruyor.
Mevzuat altyapısı ve yeni başvuru süresi
2023 yılında yürürlüğe giren yasa, tamamlanmayan OSB yatırımlarının kamulaştırılabileceğini hükme bağlamıştı.
5 Eylül 2024’te yürürlüğe giren OSB Uygulama Yönetmeliği’nin Geçici 12. Maddesi, yatırımcılara 31 Ocak 2025’e kadar 3 yıl ek süre için başvuru hakkı tanımıştı.
Bu süre önce 5 Şubat 2025’e, ardından 17 Ekim 2025’te yeniden uzatıldı.
Son düzenlemeyle (Geçici 13. madde), yatırımcılar 31 Aralık 2025’e kadar başvuru yaparlarsa, en fazla 31 Mart 2028’e kadar ek süre alabilecekler.
Başvuru yapmayanların parselleri ise OSB yönetimlerince iptal edilecek.
Parsel bazında tablo: 12 bin yatırım gecikti
Türkiye genelinde yaklaşık 60 bin OSB parselinin 48 bin 400’ü yatırımcılara tahsis edilmiş durumda.
Ancak 36 bin 300 parselde fiilen üretim faaliyeti yürütülüyor.
Dolayısıyla 12 binden fazla parselde inşaatlar henüz tamamlanmadı.
İptal ve kamulaştırma işlemleri, işte bu atıl durumdaki parselleri kapsıyor.
Süre uzatımları bir kerelik
Geçici 12. madde kapsamında verilen süre uzatımları bir defaya mahsus.
Süre sonunda işyeri açma veya çalışma ruhsatı alınmazsa arsa tahsisi iptal edilecek.
Buna göre süre uzatım başvurusu reddedilen veya döner sermaye ödemesini yapmayan yaklaşık 800 yatırımcının parselleri OSB yönetimlerine geri dönecek.
Rakamlarla OSB yatırım gecikmeleri
| Kategori | Yatırımcı sayısı | Durum |
|---|---|---|
| Süre uzatımı alanlar | 4.700 | Yatırım devam ediyor |
| Başvurusu reddedilenler | 500+ | Parsel iptali gündemde |
| Ödeme yapmayanlar | 300 | Süre hakkını kaybetti |
| Toplam geciken yatırım | 5.000+ | Kamulaştırma süreci riski |
Uzman yorumu
Sanayi yatırımlarında yaşanan gecikmelerin OSB’lerin üretim kapasitesini düşürdüğüne dikkat çeken sektör temsilcileri, “Kamulaştırma süreçleri, sanayi bölgelerinde uzun vadede yeni yatırımcılar için fırsat yaratabilir; ancak mevcut yatırımcılar için ciddi finansal kayıplar doğuracak” değerlendirmesinde bulunuyor.
Süre uzatımı için gereken belgeler
Arsa tahsis sözleşmesi
Yapı ruhsatı (varsa)
Yapı denetim kuruluşu seviye tespit tutanağı (varsa)
Yapı kullanma izni (varsa)
OSB yönetim kurulu süre uzatım kararı (varsa)
Güncel parsel fotoğrafları
MEYDİP sistemi üzerinden başvuru ve ödeme dekontu
MEYDİP sistemi üzerinden başvuru
Yatırımcıların süre uzatımı başvurularını MEYDİP sistemi üzerinden yapması gerekiyor.
Bakanlık, gelen talepleri inceledikten sonra döner sermaye bedelini belirliyor.
Onaylanan başvurular için Bakanlık Makam Oluru alınıyor ve yatırımcılar ödeme dekontlarını sisteme yükledikten sonra süre uzatımı resmen başlıyor.
OSB yatırımcılarını ne bekliyor?
Yeni düzenlemelerle birlikte yatırımcıların inşaatlarını tamamlama ve üretime geçme baskısı artmış durumda.
Özellikle finansman maliyetlerinin yüksekliği, harç ödemeleri ve inşaat giderleri nedeniyle bazı OSB’lerde yatırımların fiilen durma noktasına geldiği bildiriliyor.
Uzmanlar, 2026 yılından itibaren parsel tahsis iptallerinde artış yaşanabileceğini öngörüyor.
