Miras sonrası yapılması gereken işlemlerden birisi ve belki de birincisi intikalin yapılması. Ölen kişinin mirasçılarına bıraktığı malların intikalini yapmadan resmi olarak bu mülkler üzerinde hiçbir işlem yapılamaz. İntikal nedir? Kaç tür intikal işlemi vardır? veraset ilamı nasıl çıkarılır bu işlemlerin hepsinin cevabını bu haberde bulacaksınız.
“Ölüm hak miras helal” deyip ölenin bıraktığı malların paylaşımına girişilir. Ancak bu iş hemen bir çırpıda yapılacak bir şey olmadığını bilmek gerekiyor. Gelin miras sonrası yapılması gereken işlemlere teker teker bakalım.
İntikal nedir? İntikal ölen kişinin mirasçılarına bırakmış olduğu taşınır/taşınmaz malların mirasçıları adına yazılması veya mirasçılarına aktarılması işlemi anlamına geliyor.
Bizim alanımız gayrimenkul olduğu için miras bırakılan gayrimenkullerin intikalinin nasıl yapılacağını anlatacağız. Ölen kişi adına tapuda kayıtlı taşınmaz malların intikali işlemi adım adım şöyle oluyor.
İLK İŞLEM NOTERDEN VERASET İLAMININ ÇIKARILMASI
Bu konuda atılması gereken ilk adım, noterden veraset ilamının çıkarılması olacak. Bu işlemi, mirasçılar hep birlikte gidip yapabileceği gibi, içlerinden birisinin notere başvurması ile de yapılabilir. Veraset ilamı, ölen kişinin mallarını ve onların bu mirastan aldığı pay oranlarını gösteren bir belge.
Bu belge alındıktan sonra tapu müdürlüğüne gidilir ve intikal yapmak istediklerini belirtirler. Bu talepte bulunmayı da mirasçılardan biri yapabileceği gibi hepsi birlikte de yapabilirler.
İntikal işlemi, mirasçıların taleplerine göre iki türlü yapılır.
♦️ Ya elbirliği mülkiyeti olarak intikal yapılır (Buna iştirak halinde mülkiyet de deniyor)
♦️ Ya da herkesin pay oranları belli olan intikal yapılır.
Elbirliği mülkiyeti biçiminde intikal yapmak bazen zaruret halini alır. Eğer mirasçıların tümü tapu müdürlüğüne katılıp işleme katılmamış iseler, tapu müdürlüğü zorunlu olarak elbirliği biçiminde intikal yapar.
ELBİRLİĞİ MÜLKİYETLE HİSSELİ MÜLKİYET ARASINDAKİ FARK NE?
Elbirliği mülkiyeti, mirasçıların pay oranlarının belli olmadığı bir mülkiyet biçimidir. Bir diğer ifadeyle elbirliği mülkiyeti ortaklık mülkiyetidir. Bunda, hisse oranları belli olmadan tescili yapılır.
Böyle tapularda sıkça yaşanan bir sorun ortaya çıkıyor. Elbirliği mülkiyetinde hissedarlar, hisselerini diledikleri gibi kullanma veya devretme hakkına sahip değiller.
♦️Hisselerini ipotek edemezler
♦️ Hisselerini kiraya veremezler
♦️Hisselerini dışarıdan birilerine yani mirasçı olmayan üçüncü şahıslara satamazlar.
Peki ne yapalibirler?
Kendi hisselerini, kendisi gibi o tapu üzerinde elbirliği ortaklığı bulunan birine verebilirler/satabilirler. Buna da pay temliki denilir.
Özetle, elbirliği mülkiyeti, birlikte hareket edilmediği takdirde bütün hissedarları fazlasıyla kısıtlayan bir mülkiyet biçimi olarak karşımıza çıkar.
Hisseler nispetinde mülkiyette intikal nasıl olur bir de ona bakalım.
Bütün mirasçılar tapu müdürlüğüne gidip hisseli mülkiyet talep etmeleri halinde, tapu müdürlüğü bu şekilde işlem yapar. Bunun şartı bütün mirasçıların tapuda bu talepte bulunmalarından geçiyor.
Hisseli mülkiyet tesis edilmesinin ikinci şartı ise veraset ilamlarında, veraset ilamları verilirken tüm mirasçılar o veraset ilamının çıkarılması sürecine katılmışlar ve mahkeme ya da noterlikten, “Hisselerimiz nispetinde adlarımıza yetki verilmesini istiyoruz” diye bir talepte bulunmuşlar ve bu talep veraset ilamı belgesine kaydedilmişse bu durumda mirasçılardan bir kişi bile tapuya giderek hisseleri nispetinde intikal yapabilir.
Bunun bir üçüncü yolu da hissedarların tümü noterden hisseleri nispetinde mülkiyet istediklerine ilişkin muvafakatname vermişlerse, bir mirasçı bu muvafakatnamelerle birlikte tapuda hisseli mülkiyetle intikalleri yapabilir.
