Hazine ve Maliye Bakanlığı, gayrimenkul satışında gerçek bedelin gizlenmesine yönelik kapsamlı bir denetim başlattı. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), özellikle daire satışlarında düşük bedel göstererek tapu harcından kaçınanları hedef alıyor. Yapılan incelemelerde usulsüzlük şüphesi taşıyan yüz binlerce işlem için alıcı ve satıcılara resmi tebligat gönderilmeye başlandı.
Yapay zeka destekli denetim sistemi devrede
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından kullanılan yapay zeka destekli analiz sistemleri ile son 5 yıla ait gayrimenkul satışları mercek altına alındı. Bu taramalarda, konut satış bedeli olarak belediyelerin belirlediği rayiç değerlerin gösterildiği çok sayıda işlem tespit edildi. Gerçek satış bedelini gizleyen alıcı ve satıcılar hakkında yasal işlem başlatıldı.
Satıcı da alıcı da ifadeye çağrılıyor
Usulsüzlük tespit edilen işlemlerde, hem daireyi satan hem de satın alan taraf ifadeye çağrılıyor. Gerçek satış bedelinin, tapuda beyan edilen tutardan yüksek olduğunun belirlenmesi halinde, aradaki fark üzerinden hesaplanan tapu harcı, gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecek. Ayrıca beyan yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere ciddi para cezaları uygulanacak.
Tapu harcında düşük beyan yaygın uygulama
Mevzuata göre, konut satışlarında gerçek satış bedelinin yüzde 4’ü oranında tapu harcı alınmakta ve bu tutar alıcı ile satıcı arasında eşit olarak paylaşılmakta. Ancak sahadaki uygulamalarda, bu harcın tamamı genellikle satıcı tarafından ödeniyor. Taraflar ise kendi aralarında anlaşarak satış bedelini tapuda düşük beyan ederek harçtan tasarruf etmeye çalışıyor.
Sistemli denetim süreci başladı
Satış işlemi öncesi tapu müdürlükleri, alıcı ve satıcıyı telefonla arayarak beyan edilecek satış bedelini sorgulamakta. GİB'in yeni uygulamaları çerçevesinde artık bu beyanlar sıkı bir şekilde karşılaştırılarak kontrol ediliyor. Gerçek bedelden sapmaların tespiti halinde cezai işlemler gündeme gelecek.
