İntifa hakkı, sahibine belirli bir mal veya hak üzerinde tam bir biçimde kullanma ve yararlanma hakkı veren ayni bir haktır. Bu hak, malın çıplak mülkiyeti mülkiyet hakkı sahibinde kalmak üzere, kullanma ve yararlanma yetkisini intifa hakkı sahibine devreder. Medeni Kanun’un 794. maddesinde düzenlenmiştir ve taşınırlar, taşınmazlar, haklar veya mal varlığı üzerinde tesis edilebilir. İntifa hakkı, mülkiyet hakkından sonra en geniş koruma ve kullanma imkanı sağlayan ayni hak olarak kabul edilir.İntifa Hakkının Özellikleri ve Kazanılması
- Sözleşmeyle Kurulması: En yaygın yöntemdir. Taşınmaz mallar üzerindeki intifa hakkı, resmi senetle tapuya tescil edilmesiyle kazanılır. Taşınırlar ise zilyetliğin intifa hakkı sahibine geçirilmesiyle kurulur.
- Tek Taraflı Hukuki İşlemle Kurulması: Mirasbırakanın vasiyetname ile kurduğu intifa hakkı buna örnektir.
- Kanuni İntifa Hakkı: Kanunlarda özel düzenlemelerle kurulmuş intifa haklarıdır. Tescil edilmemiş olsa bile, durumu bilenlere karşı ileri sürülebilir.
- Şeyin Yok Olması: İntifa konusu malın yok olması intifa hakkını da sona erdirir.
- Sürenin Dolması: Belirli bir süre için kurulmuş intifa hakkı, sürenin dolmasıyla sona erer.
- Kamulaştırma: Kamulaştırma bedeli üzerinde intifa hakkı devam eder.
- Cebri İcra Yoluyla Satış: Taşınmaz rehni varsa, intifa hakkı sona erer.
- Hak Sahibinin Ölümü veya Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi: İntifa hakkı sahibi gerçek kişinin ölümü veya tüzel kişiliğin sona ermesiyle intifa hakkı sona erer.
- Terkin/Mahkeme Kararı ile Terkin: İntifa hakkının terkin edilmesi veya mahkeme kararı ile sona erdirilmesi.
- Zilyetlik: İntifa hakkı sahibi, malın zilyetliğini elinde bulundurma yetkisine sahiptir.
- Kullanma ve Yararlanma: Malı tam olarak kullanma ve ondan yararlanma hakkına sahiptir.
- Tasarruf Yetkisi: Malı devretme veya üzerinde sınırlı ayni hak tesis etme yetkisi yoktur.
- Bakım ve Koruma: Malın bakımını ve muhafazasını sağlamakla yükümlüdür.
- Vergi ve Giderler: Malın vergilerini ve diğer giderlerini ödemekle yükümlüdür.
- Sigorta Ettirme: Malı yangına ve diğer tehlikelere karşı sigorta ettirmek zorundadır.
- Tasarruf Yetkisi: İntifa konusu mal üzerinde tasarruf yetkisine sahiptir.
- İtiraz Hakkı: Malın hukuka veya niteliğine aykırı kullanılmasına itiraz edebilir.
- Güvence İsteme Hakkı: Haklarının tehlikeye düştüğünü ispat ederse güvence isteyebilir.
- Defter Tutulmasını İsteme Hakkı: Malların defterinin tutulmasını isteyebilir.
- Bakım ve Önemli İşler: Malın önemli bakım ve onarımlarını yapmakla yükümlüdür.