Pandemi sürecinde dünya genelinde artan konut ve kira krizine karşı birçok ülke kira kısıtlamaları ve fiyat kontrolleri gibi çözümler uyguladı. Ancak Arjantin, 2023'te başkan seçilen Javier Milei'nin liderliğinde, bu konuda dünyadan farklı bir yaklaşım sergiledi. Milei, kira kısıtlamalarını kaldırarak konut piyasasını serbestleştirdi ve bu adım ülkenin kira fiyatlarında önemli düşüşlere ve
kiralık mülk sayısında artışa yol açtı.
Arjantin’de Kira Kontrol Yasası ve Sonuçları
Arjantin, dünyanın en yüksek enflasyon oranlarına sahip ülkelerinden biri olarak, 2020 yılında solcu başkan
Alberto Fernández döneminde uygulamaya giren kira kontrol yasası ile konut piyasasında sorunlar yaşamaya başladı. Bu yasa, kiracıları korumayı amaçlasa da, konut arzını ciddi şekilde düşürdü. Ev sahipleri,
Arjantin pesosu üzerinden kira almayı tercih etmedikleri için birçok mülk boş kaldı.
Milei’nin Müdahalesi: Kira Kısıtlamaları Kaldırıldı
2023 sonunda göreve gelen Javier Milei, kira kontrol yasalarını yürürlükten kaldırdı. Bu kararın ardından Arjantin'in başkenti Buenos Aires'te kiralık daire sayısı iki katına çıkarken, kira fiyatları stabil hale geldi. Emlak acentesi Maure Inmobiliaria'nın başkanı Soledad Balayan, bu sürecin kiralık konut arzında önemli bir artışa ve fiyatlarda düşüşe yol açtığını belirtti.
Veriler Ne Diyor?
Arjantin Emlak Piyasası İstatistik Gözlemevi'nin verilerine göre, kira kontrol yasalarının kaldırılmasından bu yana Buenos Aires'te kiralık konut arzı %195,23 oranında arttı. Ülke genelinde ise bu oran %211,9'a ulaştı ve kira fiyatlarında %26,6'lık bir düşüş kaydedildi.
Eleştiriler ve Endişeler
Her ne kadar Arjantin'deki bu çözüm bazı kesimlerde olumlu karşılansa da eleştiriler de var. Kira kontrol yasalarının kaldırılmasının ev sahiplerini orantısız şekilde güçlendirdiği ve ekonomik krizle mücadele eden kiracıları zor durumda bırakabileceği endişeleri dile getiriliyor. Ayrıca, piyasada artan konut arzının geçici olabileceği ve ilerleyen dönemde fiyatların yeniden artabileceği de öngörülüyor.
Türkiye ve Diğer Ülkeler İçin Örnek Olabilir Mi?
Arjantin’deki bu deneyim, Türkiye ve dünya genelinde benzer kira ve konut sorunları yaşayan ülkeler için önemli bir örnek teşkil edebilir. Türkiye'de 2022'de başlayan yüzde 25 kira artış sınırı uygulaması, konut piyasasında beklenen olumlu sonuçları doğurmadı. Kira kısıtlamaları yerine serbest piyasa koşullarına dayalı çözümler, konut arzını artırabilir ve kira fiyatlarını dengeleyebilir.
Sonuç: Serbest Piyasa Çözüm Olabilir
Arjantin örneği, kira kontrollerinin konut krizini çözmede her zaman etkili olmadığını ve serbest piyasanın daha fazla konut arzı sağlayarak fiyatları dengeleyebileceğini gösteriyor. Türkiye ve diğer ülkeler, konut ve kira krizine çözüm ararken, Arjantin’in bu uygulamasını göz önünde bulundurabilir.