İntifa hakkı en geniş kullanım hakkı olarak bilinir. Taşınır ya da taşınmaz mallar üzerinde kurulan intifa hakkının mülkiyetten bir farkı var. İntifa hakkı nedir, nasıl elde edilir ve nasıl sona erer? Bütün soruların cevabı bu haberde.
İntifa hakkı, hem taşınır hem de taşınmaz mallar üzerinde kurulan sınırsız bir kullanma hakkı sunan irtifak hakkı sağlıyor. İntifa hakkına ilişkin düzenlemeler Türk Medeni Kanunu’nun 724 ve 822. maddeleri arasında sıralanıyor.
İntifa hakkına sahip olan kişi başkasına ait taşınır ya da gayrimenkulün sınırsız kullanma hakkına sahip olur. Eşya ya da gayrimenkulün kullanma hakkının yanı sıra bunların sağladığı ürünlerden de yararlanma hakkı sunar.
TAPUDA VE MİRASTA İNTİFA HAKKI
İntifa hakkı, irtifak hakları arasında hak sahiplerine en geniş yetki tanıyan bir hak türü olarak ortaya çıkar. Sözleşmede aksi belirtilmediği sürece hak sahibi tam kullanma ve yararlanma hakkına sahip olur. İntifa hakkı bir egemenlik hakkı olmasından ötürü mutlak haklar sınıfında yer alıyor.
Bütün bu sağlanan hakların yanında mülkiyetine sahip olma imkânı sunmaz. Bu eşya ya da gayrimenkulün mülkiyet hakkı gerçek sahibinde olmaya devam eder.
İntifa hakkı, kişinin kendisi ile sınırlı bir hak olduğundan dolayı başkasına devredilemez. Aksi belirtilmişse başkasına devretme hakkı doğar. Kişinin kendisinin ölümü ile de sona erer. Miras olarak devredilemez. Tüzel kişiliklerde ise bu hak en fazla 100 yıllık süre ile sağlanabilir ve süre sonunda biter.
Tapuda en çok karşımıza çıkan sorunlardan biri, intifa hakkı bulunan bir gayrimenkulün satışı konusu oluyor. Üzerinde intifa hakkı bulunan bir mülk satılabilir. Bunda engel yok. Ancak mülkün yeni sahibi sadece kuru mülkiyeti satın almış olur. Yeni malik bu taşınmazın kullanma ve yararlanma hakkına sahip olamayacak.
Gayrimenkulde intifa hakkı sahibi olan kişi, kullanma ve yararlanma hakkına sahip olmasına rağmen, mülkiyet hakkını elinde bulunduran kişinin izni olmadan gayrimenkul üzerinde tasarrufta bulunamaz. Tasarruf yetkisi malike ait bir haktır ve intifa hakkı sahibinin hakları arasına girmez.
İntifa hakkı sahibi, gayrimenkulün bakım ve onarımından sorumlu olup, bu konuda gerekli masrafları karşılamakla yükümlüdür. Ayrıca gayrimenkulden elde edilen gelirlerin vergisini ödemekle yükümlüdür. Bunun yanında malın sigorta ettirilmesi gerekiyorsa bu yükümlülük de intifa hakkı sahibine aittir.
BİLİNEN 3 ÇEŞİT İNTİFA HAKKI
İntifa hakkı miras hukuku ve aile hukuku bağlamında önemli bir yere sahip. Eşlerden birinin ölümü durumunda, hayatta kalan eşe, ölen eşin malvarlığı üzerinde kanuni intifa hakkı doğar. Hayatta kalan eş, ölen eşin mal varlığını kullanma ve yararlanma hakkını elde eder, ancak mülkiyet hakkı mirasçılara geçer.
Bunun dışında sözleşme ile intifa hakkı kurulabilir. Bu mülkiyet hakkı sahibi ve intifa hakkı talep eden kişi arasında yapılan bir anlaşma sonucu elde edilen intifa hakkıdır. Bu anlaşma, tarafların üzerinde mutabık kaldığı koşulları içerir ve tapu sicil müdürlüğüne başvurarak tapu kaydında intifa hakkının tesisini sağlar.
Bunların dışında bir de mahkeme ile kurulan intifa hakkı var. Hukuki bir dava sonucunda mahkeme tarafından verilen kararla tesis edilir. Hak sahibi bu hakkını gayrimenkul üzerinde kullanım ve yararlanma hakkı tanıyan bir mahkeme kararının ardından kazanır.
İNTİFA HAKKININ SONA ERMESİ
İntifa hakkı, çeşitli sebeplerle sona erebilen bir hak durumunda. Hakkın sona ermesi durumunda, gayrimenkulün kullanım ve yararlanma hakkı, mülkiyet hakkı sahibine geri döner.
İntifa hakkı aşağıdaki durumlarda sona erer:
İntifak süresinin dolması: İntifa hakkı gerçek kişiler için en fazla ölüme, tüzel kişiler için en fazla 100 yıl olarak veriliyor. Eğer hak belirli bir süre için verilmişse, bu sürenin sonunda hakkın kullanımı sona erer.
İntifa hakkı sahibinin ölümü: Sahibinin ölümü durumunda, eğer hakkı miras bırakmamışsa, hakkın kullanımı sona erer.
Gayrimenkulün yok olması: Gayrimenkulün doğal afetler veya diğer sebeplerle yok olması durumunda, intifa hakkının kullanımı sona erer.
İntifa hakkının kullanılamaz hale gelmesi: İntifa hakkının kullanılmasının hukuken veya fiilen imkânsız hale gelmesi durumunda, hakkın kullanımı sona erer.
Kamulaştırma: İntifak bulunan taşınmazın kamulaştırılması durumunda bu hak sona erer. Kamulaştırma işlemi sona ererse hak sahibi hakkını geri kazanır.
Cebri icra: İntifa hakkı tesis edilmeden önce taşınmaz rehni varsa ve cebri icra yolu ile satılırsa bu hak sona erer. Ancak hak kurulduktan sonra taşınmaz rehni koyulduysa bu hak devam eder.
İntifa hakkının feragatı (Terkin): Hakkın sahibinin hakkından feragat etmesi durumunda, hakkın kullanımı sona erer.
