Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörlerinden biri olan inşaat sektörü, artan maliyetler ve iş gücü sıkıntısı nedeniyle ciddi bir krizle karşı karşıya. Kentsel dönüşümdeki yavaşlama, 6 Şubat depremlerinin etkileri ve artan konut talebi, sektörün zorluklarını daha da derinleştiriyor. Peki, inşaat sektörünü bu krizden çıkaracak çözümler neler?
İnşaat Sektöründe Maliyet Krizi Büyüyor
2023'te yaşanan büyük depremler sonrası konut talebi hızla artarken, temel inşaat malzemelerindeki (çimento, beton, demir) fiyat artışları sektörü zorluyor. İşçilik maliyetlerindeki yükseliş de eklenince müteahhitler projeleri sürdürülebilir hale getirmekte zorlanıyor. Özellikle Avrupa ve Orta Asya projelerine yönelen Türk işçileri, yurtiçindeki iş gücü açığını daha da büyütüyor.İş Gücü Krizi: Sektör Neden Cazibesini Yitiriyor?
İnşaat sektöründe geçici iş yapısı, ağır çalışma koşulları ve iş güvenliği sorunları, işçilerin sektörden uzaklaşmasına neden oluyor. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (Betam) tarafından yayımlanan rapora göre, her üç yevmiyeli işçiden ikisi sektörden ayrılmayı düşünüyor.- Kadın İş Gücünün Yetersizliği: 2022 itibarıyla sektörde kadın istihdamı yalnızca %5 seviyesinde. Bu oran, Almanya ve Fransa gibi ülkelerde %13-14’e kadar çıkıyor.
- Göçmen İşçilerin Etkisi: Afganistan ve Suriye’den gelen göçmen işçiler, düşük ücretlerle çalışarak sektörde önemli bir boşluğu dolduruyor. Ancak bu durum, yerel iş gücünü olumsuz etkiliyor.
Deprem ve kentsel dönüşüm Sektörü Nasıl Etkiledi?
6 Şubat depremleri sonrası yeniden inşa edilmesi gereken 800 bin bağımsız bölüm, iş gücü ve maliyet krizini derinleştirdi. Kentsel dönüşüm projeleri özellikle arsa değeri düşük bölgelerde cazip bulunmuyor, bu da projelerin yavaşlamasına yol açıyor.Sektörün Kurtuluş Reçetesi: Çözüm Önerileri
Betam raporuna göre, inşaat sektörünün krizden çıkması için şu adımlar kritik öneme sahip:- Çalışma Koşullarının İyileştirilmesi: İş güvenliği denetimlerinin artırılması, işçilere düzenli gelir sağlayacak modellerin geliştirilmesi.
- Kadın İş Gücünün Desteklenmesi: Kadınlara özel teşvikler, mesleki eğitim programları ve kadın dostu çalışma ortamları oluşturulmalı.
- Kanun ve Yönetmeliklerin Sıkı Uygulanması: Yapı denetim firmalarının etkin denetimi ve erken emeklilik imkanlarının değerlendirilmesi.
- Modern Teknolojilerin Kullanımı: "Off-site construction" gibi verimlilik artırıcı teknolojilere yatırım yapılmalı.