Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), 2025 yılının ilk çeyreğine ilişkin İnşaat Sektörü Analizi Raporu'nu yayımladı. Raporda, sektörde kamu yatırımlarındaki yavaşlama, yüksek maliyetler, iş gücü sıkıntısı ve küresel ticaret savaşlarının etkilerinin hissedildiği vurgulandı. Ancak tüm olumsuzluklara rağmen sektörün büyümeyi sürdürdüğü belirtildi.
TÜİK verilerine göre, Şubat ayında inşaat üretimi aylık bazda %0,3 azalırken yıllık bazda %12,7 oranında artış kaydetti. İnşaat Maliyet Endeksi ise Kasım 2020’den bu yana en düşük yıllık artış oranına ulaşarak %23,94 seviyesinde gerçekleşti.
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren, yayınladıkları raporun yanı sıra İstanbul’da yaşanan 6,2 büyüklüğündeki depreme de dikkat çekti. Eren, “Afet odaklı kentsel dönüşüm artık kaçınılmaz bir zorunluluktur. 1999 öncesi yapılmış yapı stokunun güvenli hale getirilmesi için çalışmalar hızlandırılmalıdır” dedi. Ayrıca, yapı müteahhitlerinin sınıflandırılmasına yönelik yasal düzenlemelerin taviz verilmeden uygulanması gerektiğini vurguladı.
Kamu yatırımları ve vergi tevkifatı sektörü etkiliyor
Raporda, kamu yatırımlarında yaşanan duraksamalar ve tasfiye imkânı verilmemesinin sektörün finansal yükünü artırdığı ifade edildi. TMB, kamuya yönelik projelerde Gelir ve Kurumlar Vergisi tevkifat oranının %2'ye düşürülmesi talebinde bulunarak, firmaların üzerindeki vergi yükünün hafifletilmesini istedi.
Özellikle demiryolu, metro ve şehir içi raylı sistem projeleri için vergi indirimi getirilmesini olumlu bulduklarını belirten TMB, sektörün genelindeki tüm kamu projeleri için benzer bir indirimin ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Yurt dışında büyüme devam ediyor
Türk müteahhitler 2025 yılının ilk üç ayında yurt dışında 560 milyon dolarlık 14 projeye imza attı. Türkmenistan, Libya ve Irak en çok proje üstlenilen ülkeler arasında yer aldı. Ayrıca Ukrayna’nın yeniden inşasında Türk müteahhitlerin önemli bir rol üstleneceği kaydedildi. Mart ayında Kiev'de düzenlenen Türkiye-Ukrayna Yeniden İnşa Görev Gücü toplantısında, projelere devlet garantisi sağlanacağı ve finansal iş birlikleri kurulacağı belirtildi.
Güven endeksi geriledi, ipotekli satışlar arttı
2025’in ilk çeyreğinde Türkiye İnşaat Sektörü Güven Endeksi'nde belirgin bir düşüş yaşandı. Yatırımcı güvenindeki azalma, projelerin ertelenmesine ve yeni yatırımların yavaşlamasına neden oldu. İpotekli konut satışlarında ise artış gözlemlendi. Ancak, ilk el konut satışlarında yaşanan düşüş, sektörün arz sıkıntısı ve yüksek maliyet baskısı altında olduğunu gösterdi.
Yabancılara yapılan konut satışları da 2025’in ilk çeyreğinde gerilemeye devam etti. Ocak-Mart döneminde satışlar %19,5 oranında düşerek 4.578 adede geriledi. En çok konut satışı yapılan iller İstanbul, Antalya ve Mersin olurken, yabancı alıcılar arasında Rusya, İran ve Ukrayna vatandaşları öne çıktı.
Türkiye Müteahhitler Birliği'nin raporunda, sektörün finansmana erişim sorunlarının çözülmesinin hem yurtiçi hem de yurtdışı başarılar açısından kritik önemde olduğu vurgulandı.
