Emre Alkin: Konut arzı artınca fiyat ve kiralar düşmez

Ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in konut arzının artırılmasına katkı sağlayarak konut ve kira fiyatlarının düşürecekleri yolundaki açıklamalarına karşı çıkarak bunun pratik hayatta karşılığının bulunmadığını söyledi. Prof. Dr. Alkin, dünyadan örnekler vererek bunun işleyen bir yöntem olmaktan çıktığını anlattı.

Ekonomi Gazetesindeki köşe yazısını Bakan Mehmet Şimşek’in hafta sonunda yaptığı açıklamaya ayıran Prof. Dr. Emre Alkin, isim vermeden bir dizi eleştiride bulundu. konut sıkıntısı çeken ülkelerin başvurduğu yöntemleri anlatan Prof. Dr. Alkin, Almanya, İngiltere, Rusya, Sırbistan, Karadağ, Macaristan ve bazı eski Demir Perde ülkelerinden örnekler verdi.

Türkiye’de barınma sorununun altında yatan nedenleri görmeden sadece arzı artırarak konut ve kira sorununun çözülemeyeceğine dikkat çeken Prof. Dr. Emre Alkin, “Meselenin özü şu” dedikten sonra şöyle devam etti:

“Düzensiz göçe maruz kalan, hayat pahalılığı yüksek, serbest piyasadan kopmuş, ulusal parasına güven kaybolmuş, nispi fiyat dengesi bozulmuş, bir de muazzam bir mülteci akınına maruz kalan bir ülkenin, barınma konusunda ciddi sıkıntılarla karşılaşacağı açık. Ancak kalkınmadan değil hızlı büyümeden hoşlananlar, inşaat ekonomisinin bu amaca uygunluğunu bildiği için, ülkenin başına gelen her kötülüğü "konut arzı eksikliğine" bağlarlar. Ancak hızlı büyüyen inşaat sektörünün yarattığı gecikmeli enflasyonist etki hep görmezden gelinir. İnşaat malzemesinden, konutların içindeki beyaz eşya, mobilya vbg ürünlerin veya hizmetlerin fiyatı artarken hayat pahalılığı sürekli yükselir. Buradan da anlaşıldığı gibi ekonomiyi bir denklemden ibaret ve eşanlı değerlendiren kişiler fiyat artışlarının arzı artırarak dizginleneceğini zannederler. Hâlbuki durum bu değildir. Ticaretin içindeki çok sayıda çarpıklığı, güvenlik ve diplomasiyi ilgilendiren sorunları çözmeden ve serbest piyasaya yapılan yanlış müdahaleleri sonlandırmadan fiyatları da kiraları da durdurmak mümkün olmaz.

Hızla yükselen kiralar mutlaka bir yerlerde dinlenecek. Fakat bu durum konut arzı arttığı için değil, yükselen trendin doğal olarak yavaşlaması ve az da olsa aşağıya kırılmasıyla gerçekleşecek. Ancak kiralar her zaman bir önceki seviyesinin üzerinde olacak ve en az enflasyon kadar yükselmeye devam edecek.

Maalesef hala enflasyonun sebebini arz açığına bağlayarak "daha fazla üretirsek fiyatlar düşer" diyerek geçen yüzyılın paradigmalarını seslendirenler var. Eğer piyasalarda fiyatlama davranışları güvensizlik, hayat pahalılığı, yapısal reformların eksikliği, serbest piyasaya sürekli müdahale ve sektörler arası irtibatın kopmuş olması sebebiyle bozulmuş ise, bu durumu üretimi kamçılayarak düzeltmek imkânsızdır diye düşünüyorum.

Ekonomi Yönetimi fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın sebebi olan güvensizliği ortadan kaldırırsa en kayda değer başarısı bu olacak diyebiliriz.”