Türkiye’de son yıllarda yaşanan sosyoekonomik değişimler, konut sektöründe dikkat çekici dönüşümlere yol açtı. Artan boşanma oranları, düşen alım gücü ve hane halkı büyüklüğündeki azalma, daire metrekarelerini son 18 yılda 31 metrekare küçültürken, müstakil evlerde tam tersine 43 metrekarelik bir artış gözlendi. Uzmanlar, bu trendin devam edeceğini öngörüyor.
Daireler 127’den 96 Metrekareye GerilediTürkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023’te 173 bin 342 olan boşanma sayısı, 2024’te 187 bin 343’e yükseldi. Boşanma hızı da 2,03’ten 2,19’a çıktı. Bu durum, tek kişilik hanelerin artmasına ve daha küçük dairelere olan talebin yükselmesine neden oldu. İstanbul Gayrimenkul Değerleme (İGD) çalışmasına göre, 2021’de ortalama 112,4 metrekare olan daire büyüklükleri, 2023’te 97,8’e, 2024’te ise 96,4 metrekareye geriledi. Son 18 yılda ise daireler 127 metrekareden 96 metrekareye düşerek 31 metrekarelik bir küçülme yaşadı. hane halkı büyüklüğü ise aynı dönemde 4 kişiden 3’e indi.Müstakil Evlerde Büyüme TrendiHamide Hangül'ün Dünya Gazetesinde yer alan haberine göre, apartman daireleri küçülürken, müstakil evlerde tam tersi bir eğilim dikkat çekiyor. Yapı ruhsatı alınan müstakil konutların büyüklüğü, son 18 yılda 169 metrekareden 212 metrekareye yükseldi. Sektör temsilcileri, konuta erişimin zorlaşması ve tüketicilerin arsa alarak ev sahipliğine yönelmesiyle müstakil yapılara talebin arttığını belirtiyor.“Gelir Dağılımındaki Bozulma Küçülmeyi Tetikliyor”İstanbul Gayrimenkul Değerleme Kurucu Ortağı Ahmet Büyükduman, daire büyüklüklerindeki küçülmenin son üç yılda hane halkı azalmasıyla tam olarak açıklanamayacağını ifade etti. Büyükduman, “Konuta erişim zorlaştıkça geliştiriciler daha küçük konut üretimine yöneliyor. Müstakil evlerin büyümesi ise gelir dağılımındaki bozulmaya işaret ediyor. Türkiye’de hanelerin yüzde 18’i tek kişilik hanelerden oluşuyor. Ruhsat alınan dairelerin ortalama büyüklüğü 114 metrekareyken, bu rakam hızla 96’ya geriledi” dedi.Büyükduman, bu dönüşümü iki ana nedene bağlıyor: Sosyolojik süreç ve stagflasyon. “Hane halkı büyüklüğü 10 yıl önce 4,1’ken şimdi 3,1’e düştü. Avrupa’da bu oran 1,8. Ayrıca enflasyonist ortamda maliyetler artarken, müteahhitler fiyatları sabit tutmak için metrekareleri küçültüyor. Örneğin, 120 metrekarelik bir daire 6 milyona mal oluyorsa, bunu 100 metrekareye düşürüp 5 milyona satmak tercih ediliyor” diye ekledi.“Küçük Daire Talebi Artıyor”Mimar Dr. Ahmet Erkutoğlu ise müteahhitlerin talebinin de küçük dairelere kaydığını vurguladı. “Eskiden 3+1’in altında daire yapılmazdı. Şimdi ise büyük projelerde 1+1 ve 2+1 daireler ağırlıkta. Ekonomik koşullar, üniversite öğrencilerinin talepleri ve boşanmaların artışı, tek kişilik yaşamı öne çıkardı. Fiyatlar da bu tercihi destekliyor: 1+1 daireler 5-6 milyon TL, 2+1’ler 9-10 milyon TL, 3+1’ler ise 14-15 milyon TL civarında” dedi.Küçülme Devam Edecek mi?Sektör temsilcileri, gelir dağılımındaki bozulma, yükselen maliyetler ve hane halkı büyüklüğündeki düşüşün daire metrekarelerini daha da küçültebileceği görüşünde. Büyükduman, “Küçülme trendi sürecek gibi görünüyor” derken, Erkutoğlu da küçük dairelerin daha kolay satıldığını ve talebin bu yönde şekillendiğini belirtti.Sonuç: Konut Sektöründe Yeni DinamiklerTürkiye’de sosyoekonomik değişimler, konut taleplerini ve projelerini dönüştürmeye devam ediyor. Apartman daireleri küçülürken müstakil evler büyüyor, alım gücü ve yaşam tarzındaki değişimler sektörü yeniden şekillendiriyor. Bu durum, hem tüketicilerin hem de müteahhitlerin stratejilerini etkileyen önemli bir dönüm noktası olarak öne çıkıyor.
