TÜİK enflasyon Temmuz 2023 enflasyon rakamını 9,49 olarak açıkladı. Yıllık enflasyon ise 47,83. Bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu (ENAGrup) ise aylık enflasyonu 13,18, yıllık enflasyonu ise 122,88 olarak duyurdu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyonun düşeceği tarih için de bir yıl sonrasına gün verdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Temmuz ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeksi'ne (TÜFE) ilişkin ayrıntıları paylaştı. TÜİK’e göre, Temmuz'da enflasyon aylık bazda yüzde 9,49 arttı. Bu rakamlar, aylık enflasyon Ocak 2022'den bu yana en yüksek seviyeyi gördüğünü ortaya koydu.
Temmuz 2022 ile kıyaslandığında en az artış yüzde 19,31 ile konut fiyatlarında oldu. En yüksek artış ise yüzde 82,62 ile lokanta ve otellerde yaşandı.
TÜİK’en enflasyon verilerini açıklamadan yarım saat önce ise Enflasyon Araştırma Grubu (ENAGrup) da aylık enflasyonunu duyurdu. ENAG, Temmuz ayında yüzde 13,18, yıllık enflasyonu ise yüzde 122,88 olarak hesaplandığını açıkladı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de enflasyon rakamlarının açıklanmasından sonra sosyal medya üzerinden bir değerlendirmede bulundu. Şimşek, Temmuz ayı enflasyonunu mali tedbirler, döviz kuru gelişmeleri ve ücret artışlarının etkisiyle birlikte piyasa beklentileriyle uyumlu gerçekleştiğini söyledi.
Şimşek, enflasyonda kalıcı düşme eğilimi için de 2024’ün ortalarını gösterdi. Şimşek, "Dezenflasyon ile fiyat istikrarının hedeflendiği bir geçiş sürecindeyiz. Para politikası duruşunun olumlu etkisiyle 2024 yılı ortasından itibaren yıllık enflasyon düşmeye başlayacak" dedi.
ENFLASYONUN BİR YILLIK SEYRİ
Bu arada BBC Türkçe enflasyona ilişkin bir dizi değerlendirmede bulundu.
Fiyat artışları, Ekim 2022’de yüzde 85,5 iken, Haziran 2023’te geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 38,2'ye düştü. Ancak Temmuz’da yıllık enflasyon yüzde 47,83'e yükseldi. Aylık bazda da yüzde 9,5 artarak Ocak 2022'den bu yana en yüksek artışı kaydetti.
Seçim sonrası liradaki değer kaybının yaklaşık yüzde 30'a ulaşması ve enflasyona olan doğrudan etkisi, fiyat baskısının artmasında önemli faktörlerden. Bununla birlikte, enflasyon görünümü, birçok farklı nedenden dolayı endişe verici seyretmeye devam ediyor.
Bunlardan biri, yıl ortasında asgari ücrette yapılan yüzde 34'lük zam ve memur maaşlarındaki büyük düzenlemeler. Hükümet son olarak da, bütçe gelirlerini artırmak ve Şubat ayındaki depremlerin ardından yapılan masrafları dengelemek amacıyla akaryakıt dahil birçok üründe vergi oranlarını yeniden düzenledi.
Enflasyondaki son yükseliş tek seferlik bir olay değil. Enflasyon uzun süreli bir yükseliş trendine girdi ve neredeyse bir yıl sürecek. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 2023 yılı sonunda yıllık enflasyon tahminini keskin bir şekilde yüzde 22'den yüzde 58'e yükseltti. Yıllık TÜFE oranının 2024 ortasında yüzde 60'ın üzerinde zirve yapması ve ardından istikrarlı bir şekilde düşüşe geçmesi bekleniyor.
MERKEZ BANKASI ILIMLI YOLDA KARARLI
Bununla birlikte, Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, ılımlı sıkılaştırma sürecini sürdürme kararlılığını yineledi. Ciddi ve köklü iç ve dış dengesizlikler göz önüne alındığında, seçim sonrası politikalar muhtemelen enflasyon beklentilerini yeniden sağlamlaştırmada ve önemli yabancı sermaye girişlerini teşvik etmede başarısız olacağı düşünülüyor.
Artan enflasyon, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın sabırsızlığı ve ortodoks ekonomi politikalara olan kayıtsızlığı ile birleşerek lirayı savunmasız bırakacak. Conotoxia'nın döviz kuru tahminlerine göre Türk Lirası için rahatlama olmayacak ve dolar/TL kuru 2023 yılında 30 seviyesine gelecek.
Mayıs ayındaki seçimlerden sonra oluşturulan yeni ekonomi yönetimi, enflasyonla mücadelede faiz artırımı da dahil bir dizi adım atıyor.
Son olarak kredi kartı faizleri artırıldı, yurt dışı harcamaları için taksit seçeneği kaldırıldı, ihtiyaç ve araç kredileri de dahil bireysel kredilerin faiz oranlarını artıracak düzenlemeler yapıldı.
Geçen ay, kredi kartı nakit kullanımlarına ve kredili mevduat hesaplarına uygulanan aylık azami faiz oranı yüzde 2,89'a yükseltildi. Kredi kartı gecikme faizi yüzde 2,13 oldu.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek kredi kartı faizlerinin artırılmasıyla ilgili açıklamasında "kararların ödemeler dengesini iyileştirme, kamu açıklarını azaltma ve enflasyonu düşürme amacıyla alındığını" belirtti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Erkan da 27 Temmuz'da yaptığı enflasyon raporu bilgilendirme toplantısında, Merkez Bankası'nın yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 22,3’ten yüzde 58’e çıkardığını açıklamıştı.
Erkan, enflasyonun 2024 sonunda yüzde 33’e, 2025 sonunda ise yüzde 15’e düşeceğini tahmin ettiklerini, hedeflerinin ise tek haneli enflasyon olduğunu ekledi.
Bir önceki TCMB yönetiminin 2024 sonu enflasyon tahmini yüzde 8,8 seviyesindeydi.
Ekonomistler de Erkan'ın açıkladığı tahminlerin, bir önceki dönemin enflasyon tahminlerine göre "çok daha gerçekçi" olduğu yorumunu yaptı.