Mart ayının gelmesiyle birlikte kira gelir beyanı süreci de gündeme geldi. 2024 yılına ait kira gelirlerini beyan etmek zorunda olan mükellefler, hangi koşullarda beyanname vereceklerini ve hangi istisnalardan yararlanabileceklerini merak ediyor. İşte kira beyannamesiyle ilgili en çok sorulan 12 soru ve vergi uzmanı Ozan Bingöl'ün verdiği yanıtlar:
1. kira geliri Beyanı Kimleri Kapsıyor?
2024 yılı için belirlenen istisna sınırları şunlardır:
- Konut kira geliri: Yıllık 33.000 TL’yi aşanlar beyanname vermelidir.
- İşyeri kira geliri: Tevkifata tabi iş yeri kira gelirlerinde brüt 230.000 TL’yi aşanlar beyanname vermelidir.
- Diğer kira gelirleri: İstisna kapsamına girmeyen kira gelirleri için sınır 13.000 TL’dir.
2. Kira Beyannamesi Ne Zaman ve Nereden Verilir?
Kira beyannamesi, 1 Mart - 2 Nisan 2025 tarihleri arasında vergi daireleri veya dijital platformlar üzerinden verilebilir:
- Hazır Beyan Sistemi (İnternet üzerinden)
- Dijital Vergi Dairesi
- Mobil uygulamalar
- Vergi dairesi şubeleri
- Posta yoluyla
3. Kimler Kira Geliri İstisnasından Yararlanamaz?
- Gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda olan ticari, zirai veya mesleki kazanç sahipleri.
- 2024 yılında 870.000 TL’nin üzerinde toplam geliri olan mükellefler.
- Süresinde beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen kira gelirleri için istisna uygulanmaz.
4. Hisseli Gayrimenkul veya Miras Kalmış Konutlar İçin İstisna Nasıl Uygulanır?
- Hisseli gayrimenkul sahipleri, sadece kendi paylarına düşen kira gelirini beyan eder.
- Miras paylaşılmamışsa, her mirasçı kendi payına düşen kira gelirini ayrı beyan eder.
5. Konutunu Satanlar veya Kiraya Vermeyenler Beyanname Vermek Zorunda mı?
- Kiraya verilmeyen konutlar için beyanname verilmez.
- Daha önce kira geliri beyan eden ancak artık kira geliri elde etmeyenler, vergi dairesine dilekçe ile bilgi verebilirler.
6. Kiracı Kirasını Ödemediyse Beyanname Verilecek mi?
Hayır. Kira vergisi tahsil esasına dayanır. Ödenmeyen kira gelirleri beyan edilmez.
7. Peşin Kira Alındığında Vergi Beyanı Nasıl Yapılır?
- Gelecek yıllara ait peşin kira tahsil edildiyse, sadece ilgili yıla düşen tutar beyan edilir.
- Örneğin: 2024 yılında 2 yıllık peşin kira alındıysa, sadece 2024 yılına ait kısmı beyan edilir.
8. Kira Ödemeleri Tapu Sahibine Yapılmıyorsa Beyan Kime Aittir?
- Kiralar tapu sahibine ödenmemişse, tapu sahibi beyanname vermelidir.
- Kiranın başka bir kişinin hesabına yatırılması durumunda, bu kişi vergi dairesini bilgilendirmelidir.
9. Kira Geliri Beyanında Götürü Gider mi, Gerçek Gider mi Seçilmelidir?
İki seçenek bulunur:
- Götürü Gider Yöntemi: Kira gelirinden %15 oranında götürü gider düşülür. (Belge gerektirmez, 2 yıl değiştirme hakkı yoktur.)
- Gerçek Gider Yöntemi: Kredi faizleri, bakım-onarım masrafları, vergiler ve sigorta giderleri gibi belgelenebilir giderler düşülür.
Vergi avantajı sağlamak için Hazır Beyan Sistemi’nde iki yöntemi karşılaştırarak en avantajlı olanı seçebilirsiniz.
10. emsal kira bedeli Nedir ve Kimleri Kapsar?
- Kira bedeli piyasa şartlarına göre belirlenmelidir.
- Bedelsiz kullanımda veya piyasa rayicinden çok düşük kira alınan durumlarda, Maliye Bakanlığı emsal kira bedeli üzerinden vergi talep edebilir.
- Ancak, kardeşler ve anne-baba gibi yakın akrabalar için emsal bedel uygulanmaz.
11. Kira Ödemeleri ve Tahsilatlarında Banka Zorunluluğu Var mı?
- Aylık kira bedeli 1.500 TL ve üzerindeyse, ödemeler banka veya PTT aracılığıyla yapılmalıdır.
- Aksi takdirde hem ev sahibi hem de kiracı her işlem için özel usulsüzlük cezası ödeyebilir.
12. Kira Vergisi Ödenmezse Ne Olur?
- Zamanında beyan edilmeyen kira gelirleri için vergi ziyaı cezası uygulanır.
- Vergi dairesi, banka hesap hareketleri ve tapu bilgileri üzerinden kira gelirlerini tespit edebilir.
- Eksik veya yanlış beyan halinde gecikme faizi ve usulsüzlük cezaları kesilebilir.
Sonuç
2024 yılı kira beyannamesi sürecinde belirlenen istisnalara ve vergi avantajlarına dikkat etmek, gereksiz vergi ödemelerinin önüne geçecektir. Beyanname süresini kaçırmamak ve doğru beyan yapmak, cezai işlemlerle karşılaşmamak için büyük önem taşımaktadır.
Bu haber Ozan Bingöl'ün Sözcü Gazetesinde yayınlanan yazısından yararlanılarak hazırlandı.
