Ev sahibi – kiracının arabulucuda 'uzlaşmadık' oyunu kiracıyı mağdur eder - Haber

Kiralardaki hızlı artış ve yüzde 25 zam sınırının getirilmesi, ev sahibi-kiracı ilişkilerini gerdi. Kira tespiti ve ev tahliyesi için açılan davalar, hukuk sistemini zorladı. Bu sorunları hafifletmek amacıyla, 1 Eylül 2023 itibarıyla zorunlu arabuluculuk sistemi devreye girdi. Artık bir mal sahibi veya kiracı, arabulucuya başvurmadan doğrudan dava açamıyor.

Arabuluculuk Ücretinden Kaçınma Yöntemi

Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün haberine göre, bazı ev sahipleri ve kiracılar, arabuluculuk ücreti ödememek için “uzlaşamadık” diyerek süreci kendi aralarında sürdürmeyi tercih ediyor. Gayrimenkul hukuku uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, bu tercihin önemli sorunlara yol açabileceği konusunda uyardı.

Kiraz, "Arabuluculuk sürecine başvurduktan sonra bazı kişiler, arabulucu toplantısı sonrasında uzlaşmadıkları söyleyerek arabulucuyu devreden çıkarıp haricen anlaşma yapıyor. Ancak arabulucu önünde uzlaşma sağlanmazsa, uzlaşma tutanağı ilam hükmünde olmadığı için mal sahibi kira tespit davası açabilir," dedi. Bu nedenle, tarafların arabulucu önünde uzlaşmalarını ve uzlaşma tutanağının bir örneğini alarak arabuluculuk ücretini ödemelerini önerdi.

Arabuluculuk Ücretinin Belirlenmesi

Arabuluculuk ücreti anlaşma bedeline göre belirlenir. Anlaşılan miktarın 200 bin TL’ye kadar olan kısmı için yüzde 6, 320 bin TL için yüzde 5, ve 520 bin TL için yüzde 4 oranında ücret uygulanır. Örneğin, kira 10 bin liradan 20 bin liraya çıktıysa, yıllık fark 120 bin lira olur ve bu rakamın yüzde 6’sı arabuluculuk bedeli olarak hesaplanır.

Anlaşma durumunda, arabuluculuk ücreti taraflar arasında paylaştırılabilir veya taraflardan biri ödeyebilir. Herhangi bir belirleme yoksa, ücret yarı yarıya bölüşülür. İsteğe bağlı arabuluculukta, arabulucu süreci başlamadan önce taraflardan ücret ve masraflarını talep edebilir.

Anlaşma Olmazsa Ne Olacak?

Avukat Furkan Ökse, anlaşma olmaması halinde arabuluculuk ücretinin Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılandığını belirtti. Tarafların anlaşamaması ve toplantının iki saatten az sürmesi durumunda arabulucuya ücret ödenmez. Davayı kaybeden taraf, kabul-red oranına göre ücreti devlete öder.

Örneğin, 40 bin lira kira talebiyle açılan davada kira 40 bin olduysa, gideri kiracı öder. Kira 20 bin olduysa, kabul-red oranı yüzde 50-50 olduğu için ortak ödenir. Görüşmelerin iki saatten fazla sürmesi durumunda ise taraf başına saatlik 580 TL ek arabuluculuk ücreti belirlenir. Taraflar bu ücreti ödemeyi kabul ederse, görüşmelere devam edebilir. Aksi halde, arabulucu anlaşmama tutanağı düzenler.

Zorunlu arabuluculuk sistemi, kira anlaşmazlıklarının daha hızlı ve verimli çözülmesini hedeflerken, tarafların bu sistemi suistimal etmesi farklı sorunları beraberinde getirebilir. Ev sahipleri ve kiracılar, ileride mağduriyet yaşamamak için arabulucu önünde uzlaşma sağlamalı ve gerekli ödemeleri yapmalıdır. Bu durum, sadece mevcut sorunların çözümüne katkı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda gelecekteki hukuki süreçlerin de önünü keser.

Bu yeni düzenlemeyle birlikte, ev sahibi ve kiracılar arasındaki ilişkilerin daha dengeli ve adil bir zeminde ilerlemesi hedeflenmektedir. Arabuluculuk sisteminin etkin kullanımı, kira artışlarından kaynaklanan anlaşmazlıkların çözümünde önemli bir rol oynayacaktır.