Türkiye ekonomisi, ekim ayında 1 milyar 880 milyon dolar cari işlemler fazlası vererek tarihi bir başarıya imza attı. Bu performansla cari dengede arka arkaya beş ay boyunca fazla verilmiş oldu. Altın ve enerji hariç cari dengede ise ekim ayında 7,2 milyar dolar fazla kaydedildi. Yıllık bazda cari açık, 7,7 milyar dolara kadar gerileyerek rekor bir düşüş gösterdi.
Cari Açıkta Çarpıcı Azalma
Merkez Bankası verilerine göre, ocak-ekim döneminde cari işlemler açığı %91 oranında azalarak 3,3 milyar dolara indi. Geçtiğimiz yılın aynı döneminde 36 milyar 52 milyon dolar olan cari açık, bu yıl belirgin bir iyileşme sergiledi. Yıllık bazda
cari açık ise 7 milyar 685 milyon dolar seviyesine düştü.
Dış Ticaret Açığındaki Daralma Belirleyici Oldu
Cari dengedeki iyileşmenin temel kaynağı, dış ticaret açığındaki belirgin daralma oldu. Ekim ayında ödemeler dengesi tanımıyla dış ticaret açığı, %29 azalarak 3 milyar 542 milyon dolara geriledi. Enerji ve altın hariç tutulduğunda, genel mal ticaretindeki açık %47,8 azalarak 1 milyar 961 milyon dolara indi.
Ocak-ekim döneminde dış ticaret açığı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %42 azalarak 44 milyar 777 milyon dolara düştü. Bu dönemde ihracat %3,1 artışla 212 milyar 301 milyon dolar, ithalat ise %9,2 azalarak 257 milyar 78 milyon dolar olarak kaydedildi.
Altın ve Enerji Hariç Dengede Önemli Fazla
Altın ve enerji hariç cari dengede, ekim ayında 7 milyar 163 milyon dolar fazla verildi. Bu kapsamdaki on aylık fazla, 45 milyar 961 milyon dolara ulaştı. Son bir yılda elde edilen fazla ise 52 milyar 678 milyon dolar oldu.
Net Hizmet Gelirleri Cari Açığı Destekledi
Turizm ve diğer hizmetler kapsamındaki net gelirler, cari dengedeki iyileşmeye büyük katkı sağladı. Ekim ayında hizmetler dengesinde net gelir %6,2 artarak 6 milyar 450 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ocak-ekim döneminde net hizmet geliri %6,6 artışla 53 milyar 995 milyon dolara ulaştı. Bu gelirin büyük bir bölümü, 42 milyar 879 milyon dolar ile seyahat (turizm) kaleminden elde edildi.
Finansman Dengesinde Portföy Girişleri Öne Çıktı
Cari dengenin finansmanında, ekim ayında portföy yatırımları 587 milyon dolar net giriş sağladı. Ocak-ekim döneminde net doğrudan yatırım girişi 3 milyar 258 milyon, portföy yatırımları girişi ise 12 milyar 18 milyon dolar olarak kaydedildi.
Sonuç
Türkiye, cari dengede özellikle dış ticaret ve hizmetler dengesindeki iyileşmeler sayesinde tarihi bir dönem yaşıyor. Cari fazla, ekonomideki yavaşlamaya rağmen sürürken, portföy yatırımları ve hizmet gelirleri cari dengeye destek vermeye devam ediyor. Cari işlemler dengesindeki bu pozitif trend, önümüzdeki dönemlerde de yakından takip edilecek.
Bu haber Naki Bakır'ın Dünya gazetesindeki makalesinden yararlanılarak hazırlandı.